1. E-TESPİT NEDİR?

E-tespit, elektronik ortamda bulunan bir verinin belirli bir anda ya da zaman aralığında mevcut hâlinin değişmez şekilde kayıt altına alınması işlemidir. Sosyal medya paylaşımları, e-postalar, internet siteleri, fotoğraf veya videolar bu kapsamda tespit edilebilir. 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun 198/A maddesi uyarınca 2016’da uygulamaya giren bu yöntemle, noterler dijital verileri resmî belgeye dönüştürerek hukuken delil niteliği kazandırır.

Dijital içeriklerin kolayca silinebilmesi veya değiştirilebilmesi, özellikle hakaret ve tehdit gibi suçların ispatını güçleştirir. E-tespit, bu riskleri ortadan kaldırarak ceza yargılamasında güvenilir delil elde edilmesini sağlar.

Ayrıca e-tespit, yalnızca ceza davaları için değil, özel hukuk uyuşmazlıklarında da büyük önem taşır. Örneğin boşanma davalarında tarafların sosyal medya paylaşımlarının veya mesajlarının delil olarak kullanılabilmesi için noter aracılığıyla tespit edilmesi gerekir. Böylece delilin güvenilirliği sağlanır ve ileride çıkabilecek uyuşmazlıkların önüne geçilir.

2. E-TESPİT NASIL YAPILIR?

E-tespit işlemleri Türkiye Noterler Birliği’nin elektronik sistemi üzerinden yürütülür. Başvuru yapan kişi, noterler birliğinin internet portalına giriş yaparak tespit edilmesini istediği siteye erişir ve belirli süre içinde işlemlerini tamamlar. Ardından sistem tarafından verilen başvuru numarası ile herhangi bir noterlikten resmî evrak alınır. Bu evrak, mahkemelerde kesin delil niteliği taşır.

Tespit, kaynağa göre farklı yöntemlerle yapılabilir:

Eğer veri bir donanımda (örneğin bilgisayar ya da telefon) bulunuyorsa, malik veya zilyedin rızasıyla noterlikte ya da yerinde tespit yapılabilir.

Eğer veri internet ortamındaysa, tespit yalnızca Türkiye Noterler Birliği’nin bilişim sistemi kullanılarak gerçekleştirilebilir.

3. KONUYA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI

Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 28.02.2024 T. 2022/5146 E. 2024/1586 K. sayılı kararı:

"…Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyadaki deliller ve bu delilleri inceleyen bilirkişi raporundan da anlaşıldığı üzere davacının yurt dışı tescilleri 1973 yılına kadar dayansa da Türkiye'de davalıdan önce marka başvurusunun olmadığı, davalının markasının başka ülkelerde çok önceden beri ve yoğun bir şekilde kullanımı bulunduğu, davacının markasını taşıyan ürünlerin Türkiye'de en eski 24.01.2016 tarihinde kullanıldığı, noterlikçe yapılan e tespit tutanağına göre davalının www.facebook.com/darkandlovelyturkiye adresli facebook isimli sosyal paylaşım sitesinde \"Dark And Lovely Türkiye Yetkili Bayisi\" ibaresiyle paylaşımda bulunduğu, \"Dark and Lovelynin yeni ürünü sadece Türkiye'de salonoktay da Türkiye bu ürünü çok konuacak bu yapıda bir saç yapısı varsa salonoktayın sayfasından canlı yayınla saçın bitirilmiş halini izleyebilirsiniz\" ve \"Çok yakında Türkiye genelinde kısa sir süreliğine muhteşem bir fiyatla satışlarımız devam edecek kuaför ve toptancı arkadaşlarımız özelinden bize ulaşınsın yetkili bayilik yetkimizi kullanacağız\" ibarelerine yer verdiği, yine görsel olarak davacının ürünüyle birebir aynı markayı ve ambalajı taşıyan ürünü kullanıldığı anlaşılmaktadır. Kuaför olan davalının davacı gibi sektörde tanınmış bir şirkete ait ürünleri bilebileceği, bu markalı ürünlerin yetkili temsilcisi olduğunu belirttiğine göre davacının markasında da haberdar olup davacının markasından yararlanma amacı güttüğü, binlerce seçenek özgürlüğü arasında davalının yurt dışında tescili bulunan ürünün markasını birebir tescil ettirmesinin iyi niyetle bağdamayacağı, davalının marka tescilini makul bir gerekçeyle açıklayamadığı dikkate alındığında mahkemece kötü niyetli tescil nedeniyle hükümsüzlük kararı doğru bulunmuş olup davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir."

Yargıtay 7. Ceza Dairesi 30.04.2025 T. 2023/15129 E. 2025/6180 K. sayılı kararı:

"…Katılan vekilinin temyiz sebepleri; sanığın kullanıcısı olduğu facebook hesabında katılana ait tescilli marka ve logoyu taşıyan ürünlerin satışa arz edildiğinin tespit edildiğine, yapılan araştırmalar neticesinde üçüncü kişilerce söz konusu sosyal medya sitesi üzerinden tescilli markaların ürünlerinin üretildiğinin ve satışa arz edildiğinin saptandığına, bu hususa ilişkin ekran görüntüleri ve noter e-tespit tutanakları ile bahsi geçen web sitesinde taklit ürünlerin satışa sunulduğunun ortaya konulduğuna, marka hakkına tecavüz edildiğinin bilirkişi raporu ile sabit olduğuna, beraat kararının usul ve yasaya aykırı olduğuna ve sanığın cezalandırılması gerektiğine ilişkindir."