TAHKİM NEDİR?
26 Mayıs 2019
Tahkim, kural olarak tarafların serbest iradesine dayanan bir yargılama usulüdür. Bu anlamda tahkim, taraflarca önüne getirilmiş olan herhangi bir sorun hakkında karar vermek üzere tarafsız yabancı otorite oluşturma fikrinin bir tür gerçekleşme şeklidir 1.
Çoğunlukla “Tahkim Kurulu” özel olarak seçilmekte ve kararını da onu seçen tarafların oluşturduğu usul kuralları çerçevesinde vermektedir. Esasen tahkim yargılamanın herkesçe bilinen problemlerinden de bir tür kaçış olmaktadır. Bu özellikleri itibarıyla, özel durumların gizliliğinin önem kazandığı ve usul kurallarının gayri resmileşmesinin ise önem arz etmediği birçok alanda, en fazla da ticari alanda olmak üzere, kurumsallaşmıştır.
Geleneksel şekliyle tahkim, genelde “özel” ve “gönüllü” bir müessese olup, taraflar arasındaki anlaşma ile yaratılmış olan tahkim kurulunun kararıyla bağlı olduğundan sonuçta tarafların anlaşması ile bağımlı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Ülkemizde ise son yıllarda tahkim müessesi oldukça gelişmekte ve bu konuda çalışmalar yapılmaktadır. Bu doğrultuda 2015 yılında İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) kurulmuştur.
Günlük hayatımızda ise tahkim müessesi ile karşılaşmayacağımızı düşünsek de durum böyle değildir. Özellikle sigortacılık alanında Sigorta Tahkim Komisyonu, etkin ve hızlı bir şekilde sigorta uyuşmazlıklarını çözüme kavuşturmaktadır. Örneğin, aracınızla karışmış olduğunuz hasarlı kaza neticesinde sigorta şirketinizle yaşadığınız uyuşmazlıklarda, araç değer kaybı, pert işlemlerine ilişkin alacak taleplerinizde Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulması mümkündür.
1 Erdoğan, F.: Uluslararası Hukuk ve Tahkim, Ankara 2004, s. 25, 26.