Davalar & Makaleler

MİLLETLERARASI TAHKİMDE AYRILABİLİRLİK İLKESİ

11 Haziran 2019

Tahkim anlaşması ayrı bir sözleşme olarak düzenlenebileceği gibi temel sözleşmeye konulan bir tahkim şartı ile de düzenlenebilir. Ancak tahkim anlaşması ile temel sözleşmenin amacı birbirinden farklıdır. Temel sözleşme bir borç ilişkisinden doğarken, tahkim anlaşması ise taraflar arasındaki bir uyuşmazlığın çözümüne yönelik bir anlaşmadır. Böylece birbirinden farklı amaçlara yönelen temel sözleşme ile tahkim anlaşmasının birbirinden etkilenmesini engellemek amacıyla ayrılabilirlik ilkesi ortaya çıkmıştır.

Common Law hukuk sisteminde ayrılabilirlik ilkesi “doctrine of separability”, “doctrine of severability”, “doctrine of independence” veya “doctrine of detachment” kavramları ile ifade edilmiştir. Bu ilkeye göre tahkim anlaşması, temel sözleşmeden bağımsız olarak değerlendirilecek ve temel sözleşmenin geçersiz kabul edilmesi, tahkim anlaşmasının geçerliliğini etkilemez. Ancak temel sözleşmenin geçerliliğini etkileyen sebepler bazı durumlarda tahkim anlaşmasının da geçerliliğini etkileyebilir. Örneğin, irade sakatlıklarının bulunduğu hallerde, temel sözleşmeyi imzalayan kişinin ehliyetsiz veya yetkisiz olması durumunda temel sözleşmenin yanında tahkim anlaşması da geçersiz sayılacaktır.

Ayrılabilirlik ilkesi günümüzde milletlerarası tahkim merkezlerinin kurallarında ve ulusal tahkim düzenlemelerinde kabul edilmiştir:

  • -AAA Uluslararası Tahkim Kuralları (American Arbitration Association - International Arbitration Rules) m.15/2 ;
  • -Milletlerarası Ticaret Odasının Tahkim Kuralları 2012 (ICC Rules of Arbitration 2012) m. 6/9 ;
  • -Londra Uluslararası Hakem Mahkemesi (LCIA) Tahkim Kuralları (LCIA Arbitration Rules) m. 23/1 ;
  • -Uluslararası Ticari Tahkim Hakkında (UNCITRAL) Model Kanun m. 16/1. Ayrılabilirlik ilkesi ulusal tahkim düzenlemelerinde kabul edilmiştir:
  • -İsviçre Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu m. 178/3 ;
  • -Belçika Yargılama Usulü Kanunu m. 1697/2265 ;
  • -Hollanda Hukuk Usulü Kanunu m. 1053 ;
  • -Alman Hukuk Usulü Kanunu m. 1040(1) ;
  • -İngiliz Tahkim Kanunu m. 7 .

Tahkim sözleşmesinin temel sözleşmeden bağımsız oluşu nedeniyle temel sözleşmenin tabi olduğu hukuk otomatik olarak tahkim sözleşmesi için de söz sahibi olamaz. Ancak tarafların temel sözleşme ve tahkim anlaşması arasında ayrım yapmadan tayin ettikleri uygulanacak hukukun sadece temel sözleşme için öngörülmediği, tayin edilen hukukun aksi öngörülmedikçe tahkim anlaşmasına da uygulanması düşünülebilir. Tahkim anlaşmasının bağımsızlığın bir diğer sonucu da, temel sözleşmeye uygulanacak hukukun tespiti ile tahkim anlaşmasının tabi olduğu hukukun tespitinin, farklı kriterlere bağlı olmasıdır. Bir grup hakem tarafların hukuk seçimi yapmadığı durumda tahkim yeri hukukunu uygulayarak tahkim sözleşmesinin esastan geçerli olup olmadığına karar vermiştir. Burada tahkimin cereyan ettiği ve hakem kararının verildiği yer önemlidir. Bir başka uygulamada hakemler sözleşmesel alanda milletlerarası kabul gören prensipler kriterine göre tahkim sözleşmesinin geçerliliğini incelemişlerdir. Ancak bu kriter belirsizliğini korumaktadır.

Bu sitede paylaşılan çalışmalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, Türkiye Barolar Birliği'nin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez.

Popüler

Öne Çıkan

Yeni

Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması Sürecinde Toplu Görüşmelere Kadar Yaşanan Yasal Prosedür
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Mayıs 2019
YLSY Öğrenim Programı Kapsamında Yurtdışında Lisansüstü Öğrenim Gören Öğrencilerin Karşılaştığı Hukuki Sorunlar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
03 Mayıs 2019
İş Makinelerinin Mülkiyetinin Tespiti ve Tescili
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Mayıs 2019
Doktorların Kamu Hastanelerinde ve/veya Özel Hastanelerde Çalışma Halleri
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
09 Mayıs 2019
Kamulaştırma Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
11 Mayıs 2019
Trafik Kazaları Sonrasında Karşılaşılan Hukuki Süreç ve Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Mayıs 2019
Aldatan Eşin Sevgilisinin, Aldatılan Eşe Manevi Tazminat Ödemesi Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Mayıs 2019
Karşılıksız Çek Şikayetinde Başvuru Hakkı ve Şirket Yetkilisinin Belirtilmesi
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Mayıs 2019
Konkordato Halinde İşçi Alacaklarının Durumu
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
21 Mayıs 2019
Konkordato Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
24 Mayıs 2019
Tahkim Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
26 Mayıs 2019
Kişiler Hukukuna İlişkin Davalar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
29 Mayıs 2019
Kredi Kullanımında Hayat Sigortasının Yapılması Durumu, Vefat Eden Kişinin Kredi Borcuna İlişkin Mirasçıların Karşılaştığı Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Haziran 2019
Lex Mercatoria And Arbitration
Av. Fatmira MULAJ
03 Haziran 2019
Maçlarda Görev Alan Polis Memurlarının Harcırah Alacağı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Haziran 2019
Medeni Hukukun Tanımı ve Kapsamı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
08 Haziran 2019
Milletlerarası Tahkimde Ayrılabilirlik İlkesi
Av. Fatmira MULAJ
11 Haziran 2019
Miras Hukukunda Ortaklığın Giderilmesi Davası (Paylaşma Davası)
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Haziran 2019
Miras Hukukuna İlişkin Dava ve Talepler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Haziran 2019
Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Davası
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Haziran 2019