Esnaf, Türk Ticaret Kanunu'nun 15’inci maddesinde tanımlanmıştır. Buna göre esnaf, ister gezici olsun, ister bir dükkanda veya sokağın belli bir yerinde sabit bulunsun, ekonomik faaliyeti sermayesinden ziyade bedeni çalışmasına dayanan ve geliri 11’inci maddenin ikinci fıkrası uyarınca çıkarılan kararnamede gösterilen sınırı aşmayan ve sanat veya ticaretle uğraşan kişidir.

Esnaf ve sanatkarlar, esnaf ve sanatkar siciline kaydolmakla yükümlüdürler. Sicile kaydedilen hususlar, T. Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu tarafından çıkarılan T. Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi'nde yayımlanır. Esnaf ve sanatkarların sicile kaydı yapılmadıkça mesleki faaliyette bulunabilmeleri, odalara kaydı mümkün değildir.

Esnaf, ticari işletme işletmediğinden tacir sıfatına sahip değildir ve bu nedenle TTK hükümleri kural olarak esnaflara uygulanmaz. Bununla birlikte, TTK' da, tacirlere ilişkin bazı imkanlardan esnafların da yararlandırılmasının uygun olacağı düşünülmüş ve bu yönde özel bazı düzenlemeler yapılmıştır.

TTK madde 20'de, ticari işletmesiyle ilgili bir iş veya hizmet görmüş olan tacirin, ücret isteme ve ayrıca yaptığı masraflar ve verdiği avanslar için faiz talep etme hakkının bulunduğu hükme bağlanmıştır. Bu haktan, esnaf, işletmesi ile ilgili olarak başka bir kişiye iş gören veya hizmet veren esnafın da yararlandırılması uygun görülmüştür.

TTK madde 53'te ise, işletme sahibini hedef tutmaksızın sadece işletmeyi benzer işletmelerden ayırt etmek amacıyla kullanılan "işletme adı" düzenlenmiş; işletme adının kullanılması halinde bunun tescil ettirilmesi zorunluluğu ve korunması ile ilgili hususlar hükme bağlanmıştır. Bu hüküm, esnaflar hakkında da uygulanacağından, esnafın kullandığı işletme adının da tescil ettirilmesi ve bu adın korunması söz konusudur.

Esnaf, kullandığı işletme adı dolayısıyla unvanın devamlılığını öngören TTK madde 47'den de yararlanır.

Hapis hakkıyla ilgili Medenin Kanun 950’inci maddenin ikinci fıkrası esnaflar hakkında da uygulanır. Dolayısıyla esnaflar arasındaki ilişkilerden doğan alacak ve zilyetliğin, bağlantı içinde olduğu kabul edilir.

Ticari İşletmelerde Taşınır Rehni Kanunu'nun kapsamına esnaf ve işletmeleri de girdiğinden, esnaf işletmelerinin bu Kanun hükümleri çerçevesinde rehni mümkündür.