A) MEVSİMLİK İŞ KAVRAMI

Mevsimlik işler, faaliyetin sadece yılın belirli bir döneminde sürdürüldüğü veya tüm yıl boyunca işyerinde çalışma olmakla birlikte belirli dönemlerde işin yoğunlaştığı işyerlerinde yapılan çalışmalar olarak tanımlanmaktadır. (oteller, plajlar, eğlence yerleri, gıda, deri, tarım, ormancılık işkolu)

Mevsimlik iş sözleşmeleri belirli süreli yapılabileceği gibi belirsiz süreli de yapılabilir. Tek bir mevsim için yapılan belirli süreli akit geçerli kabul edilmektedir. Mevsimin bitmesi ile taraflar arasındaki iş akdi sonlanır. İşçi kıdem veya ihbar tazminatı talep edemez. 

Ancak belirli süreli iş akdi yapılsa dahi, işçi ikinci sene veya müteakip seneler için üst üste zincirleme şekilde işe çağrılır ise burada belirli süreli iş akdi olmayacağı ve akdin belirsiz süreli olduğu açıktır. 

Belirsiz süreli sözleşme ile işe alınan işçilerin mevsim bitimi iş akitleri sona ermez. Ertesi yıl mevsim gelene kadar askıda kalır. Ertesi yıl mevsim başladığında işverence işe çağrılmaz iseler iş akdi işverence feshedilmiş sayılır. İşçi kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanır.

Askıda olduğu dönemde işçi iş akdini kendisi fesheder veya işçi mevsim başı çağrılmasına rağmen işe başlamaz ise işçi ihbar tazminatına hak kazanamaz. İhbar tazminatını işverenden talep edemez.

Uygulamada Sıkça Karşılaştığımız Bir Hususu Açıklamak Gerekmektedir.

İşçi askı süresi içerisinde henüz mevsimlik iş başlamadan evvel, işverenin iş akdini feshettiği iddiası ile dava açar ise burada işçinin iş akdini dava açmakla feshettiği sonucu doğar ve işçi haksız fesih ile talep edebileceği haklarından mahrum kalır. 

Bu ahvalde işçinin kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı 1475 sayılı Yasanın 14 maddesi ile 4857 sayılı Yasanın 24. Maddesindeki şartlara göre ayrıca belirlenir.

B) KIDEM TAZMİNATI HESABI NASIL YAPILIR? 

Kıdeme esas hizmet süresi, mevsimlik olarak çalışılan süreler toplanmak suretiyle hesaplanır.  Askıda olan süreler kıdem süresi hesabında dikkate alınmaz. İşçi askı süresi içinde başka bir işverene ait iş yerinde çalışabilir. Bu durum mevsimlik işin feshedilmesi anlamına gelmemektedir. 

C) MEVSİMLİK İŞÇİLERDE İŞE İADE DAVASI? 

Bilindiği üzere işe iade davası açılabilmesi için işçinin iş güvencesi kapsamında bulunması gerekir. 

İş güvencesi kapsamına girebilmek için, 

• İşçinin hizmete esas süresinin (6) altı aydan fazla olması,
• İş sözleşmelerinin belirli süreli olmaması, 
• İş yerinde (30 ) otuz ve daha fazla işçi çalışması,
• İşveren vekili olmamak

Koşullarını tümüyle sağlamak gerekir. Bu nedenle her işçinin bu şartları taşıyıp taşımadığı ayrıca değerlendirilmeli ve davalar bu hususların mutlak tespiti ile açılmalıdır. Aksi halde işçiler açılan davaları kaybetmeleri neticesinde, yargılama giderleri ile karşı yan vekalet ücretine mahkum edilecektir. 

D) YILLIK İZİN HAKKI VAR MIDIR?

Mevsimlik işçiler YILLIK İZİN hakkında sahip değildir. Ancak yargıtay tarafından çalışma sürelerinin yılda 330 gün ve daha fazla olması halinde yıllık izne hak kazanacakları kabul edilmektedir. 

Yine toplu iş sözleşmesi ile mevsimlik işçiye yıllık izin hakkı da verilebilir.

Yargıtay kararlarında mevsimlik işçinin bir yıl 330 gün ve daha fazla çalışması halinde o yılı takip eden yıllarda her yılki çalışması 330 günün altında kalsa dahi artık yıllık izne ilişkin hükümlerin uygulanacağı kabul edilmektedir.

Başlangıçta mevsimlik olarak çalıştırılan işçinin daha sonra devamlılık arz eden işte çalıştırılması halinde yıllık izin hesabında mevsimlik dönemindeki çalışması dikkate alınmaz.

Dikkat edilecek husus çalışmanın mevsimlik çalışmamı yoksa aralıklı çalışmamı olduğunu tespit etmektir. Bazı iş yerlerinde işçiler 1-2 ay ara verdirilerek çalıştırılmaktadır. Bu durumda da yapılan işin niteliğinin mevsimlik olup olmadığı işçinin gerçekte her yıl mevsimlik dönemde çalıştırılıp çalıştırılmadığını tespit etmek gerekir.

Aralıklı çalışmada, işçi yıllık izin hükümlerinden yararlandırılmaktadır. Böyle bir tereddüt var ise işçi “yıllık izne hak kazanıldığının tespiti” konulu bir dava ikame edebilir.  İşbu davalarda işçinin dava açmakta hukuki yararının var olduğu kabul edilmektedir. Çünkü yıllık izin alacağı ancak fesih ile muaccel hale gelir. İş akdi feshedilmeden de işçi yıllık izin alacağına hak kazanamaz ve alacağı dava edemez. 

Mevsimlik işçi sendikaya üye olabilir, sendika organlarına seçilebilir. Askı döneminde sendikaya üyeliği devam eder ancak askı döneminde başka bir iş kolunda çalışmaya başlar ise üyeliği kendiliğinden düşer. 

Kıdem ve ihbar tazminatı en son askıya alındığı tarihteki ücret dikkate alınarak hesaplanır. Fesih işe çağrılmadığı sezonun başında yapıldığından kıdem tazminatına işe başlatılmadığı tarihten faiz yürütülür.