A) İHALE VE SÖZLEŞME KAVRAMI

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4. Maddesi’nde

“İhale” ;

“Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemleri” olarak tanımlanmış olmakla,

“Sözleşme” ;

“Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinde idare ile yüklenici arasında yapılan yazılı anlaşmayı” şeklinde tanımlanmıştır.

Kamu İhale Sözleşmesi’ne dair net bir tanım mevcut olmamakla birlikte 4734 Sayılı Kanunu’nda yapılan tanımlardan yola çıkarak bir tanımlama yapmak mümkündür.

“Kamu İhale Sözleşmesi”; tarafları, İDARE ve ihale uhdesinde kalan İSTEKLİ olmak üzere, kanunda yazılı usul ve şartlarla mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile tamamlanan işlemlere konu sözleşmedir.

Bu kapsamda, Kamu İhale Kanunu’nda düzenlenen sözleşme türleri genel hatları ile aşağıdaki şekildedir.

B) KONULARINA GÖRE KAMU İHALE SÖZLEŞMELERİ

1. Mal Alım İhalesi
2. Hizmet Alım İhalesi
3. Yapım İşi İhalesi
4. Danışmanlık Hizmet ihalesi
5. Çerçeve Anlaşma İhalesi

C) İHALE KONUSU İŞİN İFA USULLERİ ve ÖDEME ŞEKİLLERİNE GÖRE SÖZLEŞME TÜRLERİ

1. Anahtar Teslimi Götürü Bedel Sözleşme
2. Götürü Bedel Sözleşme
3. Birim Fiyat Sözleşme
4. Karma Sözleşme
5. Münferit Sözleşme

Her sözleşmenin kendisine has şekil şartları mevcut olmakla birlikte esasen temel noktaları 4735 sayılı kanuna göre düzenlenmiş olmaları ve taraflardan birinin İDARE olmasıdır.

D) UYGULAMADA YAŞANILAN UYUŞMAZLIKLAR

• İhale dokümanı yayınlandıktan sonra dokümana itiraz müessesi ile birlikte,
• Teklif verme usulü,
• İş deneyim belgesi,
• Tür değiştirme,
• Yaklaşık maliyet,
• Teminatın İrat Kaydı,
• Eksik İfa,
• İş Artışı/Azalışı,
• Sözleşmenin İdare Tarafından Feshi,
• Sözleşmenin İfa İmkansızlığı ile feshi konuları başta olmak üzere,

birçok konudan kaynaklı uyuşmazlıklar ortaya çıkmaktadır.

İşbu uyuşmazlıkların bir kısmına karşı doğrudan dava açılmaktadır. Ancak bazı uyuşmazlıklar için (ihale sözleşmesi imza edilmeden önceki) şikayet ve Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikayet başvuruları yapılması gerekmektedir. İşbu başvurular zorunlu yargı yolu olduğundan şikayet ve itirazen şikayet başvurusu yapmadan doğrudan açılan davalar usulden reddedilmektedir.

Yine bir kısım uyuşmazlıkların çözüm yeri İdari Yargı iken bir kısmı için de Adli Yargı Mahkemeleri görevli olmaktadır.