Davalar & Makaleler

FOTOĞRAF SAHİPLİĞİNİN TESPİTİ

20 Ekim 2024

Fotoğraf sahibi fotoğrafa ilişkin hakları kullanacak olan kişi olup, bu noktada önemli konuların başında fotoğraf sahipliğinin tespiti gelmektedir.

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun “Eser Sahibi” başlıklı 2’nci bölümünde yer alan 8, 9 ve 10’uncu maddelerinde yer alan hükümler çerçevesinde kural olarak deklanşöre basan kişinin fotoğraf sahibi olarak kabul edileceğini ifade etmek gerekir. Fotoğrafın oluşturulmasında bütün katkıları toplayıp fotoğrafı ortaya koyan kişi, deklanşöre basan kişidir.

  • Kanun’un 8’inci maddesi “Bir eserin sahibi, onu meydana getirendir. Bir işlenmenin ve derlemenin sahibi, asıl eser sahibinin hakları mahfuz kalmak şartıyla onu işleyendir.” hükmü,
  • Kanun’un 9’uncu maddesi “Birden fazla kimselerin birlikte vücuda getirdikleri eserin kısımlara ayrılması mümkünse, bunlardan her biri vücuda getirdiği kısmın sahibi sayılır. Aksi kararlaştırılmış olmadıkça, eseri birlikte vücuda getirenlerden her biri bütün eserin değiştirilmesi veya yayımlanması için diğerlerinin iştirakini isteyebilir. Diğer taraf muhik bir sebep olmaksızın iştirak etmezse, mahkemece müsaade verilebilir. Aynı hüküm mali hakların kullanılmasında da uygulanır.” hükmü,
  • Kanun’un 10’uncu maddesinin 3’üncü fıkrası “Bir eserin vücuda getirilmesinde yapılan teknik hizmetler veya teferruata ait yardımlar, iştirake esas teşkil etmez” hükmü,
  • Kanun’un 10’uncu maddesinin 4’üncü fıkrası “Birden fazla kimsenin iştiraki ile vücuda getirilen eser, ayrılmaz bir bütün teşkil ediyorsa bir sözleşmede veya hizmet şartlarında veya eser meydana getirildiğinde yürürlükte olan herhangi bir yasada aksi öngörülmediği takdirde birlikte eser üzerindeki haklar eser sahiplerini bir araya getiren gerçek veya tüzel kişi tarafından kullanılır. Sinema eseri ile ilgili haklar saklıdır.” hükmü,

kapsamında fotoğraf sahipliğinin çerçevesi çizilmeye çalışılmıştır.

5846 sayılı Kanun’daki düzenlemeden hareketle fotoğrafçının ancak gerçek kişi olabileceğini ifade etmek gerekir. Ancak örneğin bir şirket çalışanı olarak kişi fotoğraf çekmişse fotoğrafa ilişkin mali hakların şirket tarafından kullanılabileceğini de unutmamak gerekir. Fotoğraf, doğrudan çekilmemiş ve bir fotoğrafı işlemek suretiyle oluşturulmuşsa, işlemeyi yapan fotoğrafın sahibidir. Fotografik derlemelerde ise derlemeyi meydana getiren kişi derleme sahibi sayılmaktadır. Şayet fotoğrafın sahibi tespit edilemiyorsa ve fotoğraf birden fazla fotoğrafçının katkısıyla ortaya çıkmışsa, bu durumda fotoğrafın sahibi birden çok kişi de sayılabilir.

Fotoğraf sahibinin tespitinde, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 11’inci maddesindeki düzenleme kapsamında karinelere de müracaat etmek mümkündür. Söz konusu düzenlemede, “Yayımlanmış eser nüshalarında veya bir güzel sanat eserinin aslında, o eserin sahibi olarak adını veya bunun yerine tanınmış müstear adını kullanan kimse, aksi sabit oluncaya kadar o eserin sahibi sayılır. Umumi yerlerde veya radyo-televizyon aracılığıyla verilen konferans ve temsillerde, mutat şekilde eser sahibi olarak tanıtılan kimse o eserin sahibi sayılır. Meğer ki birinci fıkradaki karine yoluyla diğer bir kimse eser sahibi sayılsın” hükmüne yer verilmiştir. Konuya ilişkin Kanun’daki bir diğer düzenleme de “Yayımlanmış olan bir eserin sahibi 11’inci maddeye göre belli olmadıkça yayımlayan ve o da belli değilse çoğaltan eser sahibine ait hak ve salahiyetleri kendi namına kullanabilir” şeklindedir (m.12). Kural olarak eser sahibi eserin üzerinde adı geçen, belirlenen kişidir. Ancak bu durum her türlü ispat yöntemiyle ortadan kaldırılabilecektir.

Yararlanılan Kaynaklar:

Sıddık Çinko: 101 Soruda Fotoğrafçının ve Fotoğraflanan Kişinin Hakları, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2024.

Bu sitede paylaşılan çalışmalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, Türkiye Barolar Birliği'nin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez.

Popüler

Öne Çıkan

Yeni

Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması Sürecinde Toplu Görüşmelere Kadar Yaşanan Yasal Prosedür
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Mayıs 2019
YLSY Öğrenim Programı Kapsamında Yurtdışında Lisansüstü Öğrenim Gören Öğrencilerin Karşılaştığı Hukuki Sorunlar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
03 Mayıs 2019
İş Makinelerinin Mülkiyetinin Tespiti ve Tescili
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Mayıs 2019
Doktorların Kamu Hastanelerinde ve/veya Özel Hastanelerde Çalışma Halleri
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
09 Mayıs 2019
Kamulaştırma Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
11 Mayıs 2019
Trafik Kazaları Sonrasında Karşılaşılan Hukuki Süreç ve Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Mayıs 2019
Aldatan Eşin Sevgilisinin, Aldatılan Eşe Manevi Tazminat Ödemesi Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Mayıs 2019
Karşılıksız Çek Şikayetinde Başvuru Hakkı ve Şirket Yetkilisinin Belirtilmesi
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Mayıs 2019
Konkordato Halinde İşçi Alacaklarının Durumu
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
21 Mayıs 2019
Konkordato Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
24 Mayıs 2019
Tahkim Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
26 Mayıs 2019
Kişiler Hukukuna İlişkin Davalar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
29 Mayıs 2019
Kredi Kullanımında Hayat Sigortasının Yapılması Durumu, Vefat Eden Kişinin Kredi Borcuna İlişkin Mirasçıların Karşılaştığı Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Haziran 2019
Lex Mercatoria And Arbitration
Av. Fatmira MULAJ
03 Haziran 2019
Maçlarda Görev Alan Polis Memurlarının Harcırah Alacağı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Haziran 2019
Medeni Hukukun Tanımı ve Kapsamı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
08 Haziran 2019
Milletlerarası Tahkimde Ayrılabilirlik İlkesi
Av. Fatmira MULAJ
11 Haziran 2019
Miras Hukukunda Ortaklığın Giderilmesi Davası (Paylaşma Davası)
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Haziran 2019
Miras Hukukuna İlişkin Dava ve Talepler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Haziran 2019
Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Davası
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Haziran 2019