A. Suçun Tanımı

İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu, inşaat veya yıkım faaliyeti sırasında, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirlerin alınmamasıdır.

İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu, Türk Ceza Kanunu (TCK.)’nda “Topluma Karşı Suçlar” arasında “Genel Tehlike Yaratan Suçlar” bölümünde düzenlenmektedir.

Suçun hukuki konusunu inşaat veya yıkım faaliyeti sırasında kişilerin can ve mal güvenliğini sağlayan tedbirlerin alınmasına ilişkin kamu yararı oluştururken; suçun maddi konusunu ise inşaat ve yıkım faaliyeti sürdürülmekte olan nesne oluşturmaktadır.

B. Suçun Unsurlar

Fail ve Mağdur: İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu, özgü bir suç olduğu için failini inşaat ve faaliyetinde gerekli güvenlik önlemlerini almakla yükümlü olan kimseler oluşturur. (Örneğin inşaat alanında bulunan çukur vs. gibi durumlarda gerekli önlemin alınmaması, inşaat işçilerinin güvenlikleri için ekipman sağlanmaması vs.) Suçun mağduru inşaat veya yıkım faaliyetleri sırasında hayatı veya sağlığı tehlikeye düşen veya zarar gören kişilerdir.

Fiil: İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçunun hareket öğesini inşaat veya yıkım faaliyeti sırasında, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirleri mecbur olmasına rağmen alınmaması oluşturmaktadır.

Bu suçun oluşması için üç şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir:

• İnşaat veya yıkım faaliyetinin yapılması,
• İnsan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirlerin alınmaması,
• Somut tehlikenin oluşması.

İhmali hareketle işlendiği için ihmal suçudur. Burada ihmal edilen şey; inşaat veya yıkım sırasında insan hayatı ve bütünlüğünü korumak için alınması gereken tedbirlerdir.

Türk Ceza Kanunu, inşaat ve yıkım sırasında dediği için alınması gereken tedbirler inşaat veya yıkım sırasında gözetilmelidir. İnşaat ve yıkım faaliyeti küçük büyük fark etmeksizin anlaşılan her türlüsüdür.

• İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu ihmali hareketle işlenen bir suç olduğu için teşebbüs mümkün değildir.
• Bu suça iştirak mümkündür.

Manevi Unsur: Bu suç kasten işlenebilen bir suçtur. Bilerek ve isteyerek inşaat ve yıkım faaliyetleri sırasında gerekli tedbirlerin alınmamasıdır.

Hukuka Aykırılık Unsuru: Hukuka uygunluk nedenleri ile bu suç bağdaşmamaktadır.

C. Ceza Miktarı

TCK. m.176’da “İnşaat veya yıkım faaliyeti sırasında, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirleri almayan kişi,” üç aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

D. Yargılama Usulü

İnşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçunun soruşturması ve kovuşturması için şikayet aranmaz; re’sen yapılır.

• Görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesi’dir.
• Kamu güvenliğini tehdit eden bir suç olduğu için uzlaşmaya tabi değildir.
• Dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
• Hapis cezasının iki yıl ve altında olması nedeniyle bu suça ilişkin

hüküm açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir.

Yargıtay kararlarına göre inşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu şu şekilde örneklendirilebilir:

“... Mahallesi ... Caddesi 26 numaralı yerde bulunan binaya ait ağaç pencerelerin tadilatı sırasında çevrede bulunan can ve mal güvenliğini ve araç trafiğini olumsuz yönde etkileyecek şekilde tedbir almamak suretiyle atılı suçu işlediği kabul olunan sanığın eyleminin; olay yerinde keşif de yapılmamış olması karşısında ne şekilde insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından tehlike oluşturduğu karar yerinde tartışılmadan yazılı şekilde hüküm kurulması, Yasaya aykırı, sanığın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı 5320 sayılı Yasanın 8/1. maddesi uyarınca uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK.nun 321. maddesi gereğince BOZULMASINA, 16.11.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.” (Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2016/4840 E., 2017/12833 K.)

“Sanığın, Belediye başkanlığından sözleşme gereği yüklenici olarak aldığı içme suyu hattı yenilenmesi yapım işi kapsamında, şehir içindeki cadde boyunca çukur açıp gerekli işaretleri koymaması sebebiyle katılanın aracının çukura düşerek zarar görmesi sonucunu doğuran olayda; açılan çukur nedeni ile gelip geçenlerin zarar göre- bileceğini öngörmesine rağmen, gerekli tedbirleri almamasının mala zarar verme suçunu oluşturup oluşturmayacağına ilişkin delillerin takdir ve tartışmasının asliye ceza mahkemesine ait olduğu gözetilmeden, yargılamaya devamla yazılı biçimde hüküm kurulması, Kabul ve uygulamaya göre de; herkesin gelip geçtiği yerde yapılmakta olan iş nedeniyle doğan tehlikeyi önlemek için gerekli işaret ve engelleri koymayan sanığın eyleminin TCK.nun 178. maddesindeki suçu oluşturacağı gözetilmeden, yazıl şekilde hüküm kurulması yasaya aykırı ..” (Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2013/11527 E., 2014/9291 K.)

“Sanıklar ..., ..., ... hakkında inşaat veya yıkımla ilgili emniyet kurallarına uymama suçu yönünden yapılan temyiz incelemesinde; Sanıklar tarafından gerçekleştirilen inşaatın yıkım faaliyeti sırasında, bitişik nizamda bulunan katılanın konutunda bir kısım yerlerin zarar gördüğü sabit ise de TCK’nın 176/1. maddesi kapsamında yıkım faaliyeti sırasında insan hayatı ve beden bütünlüğü açısından tedbir alınıp almadığı, tedbir alınmaması halinde bunun insan hayatı ve beden bütünlüğü açısından tehlike yaratıp yaratmadığı hususunda bilirkişiden rapor alınarak sonucuna göre sanıkların hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken eksik araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması, yasaya aykırı ..” (Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2019/14489 E., 2020/15066 K.)

“Somut olayda; şüphelilerin yetkilisi bulunduğu firmanın inşaat faaliyeti sırasında, insan hayatı veya beden bütünlüğü açısından gerekli olan tedbirleri alıp alınmadığı, müştekiye ait binada oluşan hasar nedeniyle kusurlarının bulunup bulunmadığı hususlarının tespiti bakımından, mahallinde tarafsızlıklarında şüphe oluşturmayacak inşaat mühendisi ve iş güvenliği uzmanı marifetiyle keşif yapılıp, oluşan hasarın insan hayatı ve beden bütünlüğü açısından tehlike oluşturup oluşturmayacağı da belirlendikten ve şüphelilerin savunmalarının alındıktan sonra şüphelilerin hukuki durumlarının değerlendirilmesi gerekirken eksik soruşturma ile verilen kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karara yönelik itirazın kabulü yerine yazılı şekilde karar verilmesi, yasaya aykırı ….” (Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2018/4558 E., 2018/13831 K.)

“Oluşa dosya kapsamına, mevcut fotoğraflar ve 28.06.2011 tarihli olay tutanağına göre sanıkların inşaat faaliyeti sırasında insan trafiğine açık olan yerde bariyer çekilmediği, herhangi bir güvenlik önlemi alınmadığı anlaşılmakla sanıkların sübut bulan suçtan mahkumiyetleri yerine yazılı biçimde beraat kararları verilmesi, yasaya aykırı ….,” (Yargıtay 8. Ceza Dairesi 2016/12252 E., 2018/5406 K.)