ŞANTAJ SUÇU

28 Mayıs 2023
Şantaj suçu, hakkı olduğu ya da yükümlü olduğu şeyi yapıp yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlanmasıdır.
Şantaj suçunun hukuki konusunu, ifade özgürlüğü oluşturmaktadır. Maddi konusunu ise, zorlama fiiline muhatap kılınarak irade özgürlüğü ihlal edilmiş olan kişidir. Şantaj suçu genel bir suç olduğu için herkes tarafından işlenebilir ve herkes bu suçun faili olabilecektir. Şantaj suçunu işleyip, haksız bir menfaat sağlayan tüzel kişiler hakkında da bunlara özgü güvenlik tedbirine hükmolunur. Herkes bu suçun mağduru olabilecek olup, özel bir durum söz konusu değildir.
Şantaj suçu seçimlik hareketli bir suçtur. Suçun oluşması için;
- Mağduru kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya zorlamak, (TCK m.107/1)
- Mağduru haksız çıkar sağlamaya zorlamak, (TCK m.107/1)
- Mağdurun şeref ya da saygınlığına zarar verecek nitelikte olan hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunmak, (TCK m.107/2)
sayılanlardan birinin gerçekleşmesi yeterlidir.
Suçun oluşması için mağdurun zorlanması yeterlidir. Zorlama karşısında mağdurun istenileni yapmış olması suçun oluşması için gerekli değildir. Şantaj suçu kasten işlenebilen, taksirli biçimi olmayan bir suçtur. Failin saiki veya amacı önem taşımayacaktır.
Bu suç şikayete bağlı olmayıp, resen soruşturulur ve kovuşturulur. Şantaj suçunun işlendiği savcılık tarafından öğrenildiğinde kendiliğinden soruşturma başlatması gerekmektedir.
Bu suç için cezalar seçimlik olmayıp, hem hapis cezası hem de adli para cezası beraber hükmolunacaktır.
- TCK m.107/1’de, hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişinin bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacağı ifade edilmiştir.
- TCK m. 107/2’de ise kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunacağı ifade edilmiştir.
- Şantaj suçunda şartların oluşması halinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) ve cezanın ertelenmesi mümkündür.
Şantaj suçunun oluşup oluşmadığına yönelik emsal oluşturan Yargıtay kararları aşağıda belirtilmiştir;
- “…mağdurdan çaldığı cüzdan ile cüzdanın içindeki eşyaları iade etmek için mağdurdan para isteyen sanığın eyleminde şantaj suçunun öğelerinin oluşmadığı…” (Yargıtay 2. Ceza Dairesi 2013/17823 E. 2014/7136 K.)
- “…kız arkadaşının ilişkilerini sona erdirmesine tepki olarak beraberlikleri döneminde onun rızası kapsamında gönderdiği çıplak resimlerini ilişkilerini devam ettirmediği takdirde ifşa edeceğinden bahisle tehdit ederek şantajda bulunup daha sonra resimleri facebooktan yayınlayan sanığın sübut bulunan eylemlerinin özel hayatın gizliliğini ihlal ve şantaj suçlarını oluşturduğuna ilişkin yerel mahkemenin kabul ve uygulamasında bir isabetsizlik görülmemiştir.” (Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2017/11228 E. 2018/2915 K.)
- “Seninle benim aramda cinler oluştu, onlar sürekli altın isterler, bana sürekli altın getireceksin" diyerek birçok kez mağdurdan para ve altın aldığı, daha sonra mağdura "Eşin dışında bir adamla görüntülü kasetlerin var, bana para getirmezsen bu kaseti kocana vereceğim" diyerek şantaj yoluna başvurduğu, bu şekilde mağdurdan 4.290,00 TL nakit para ile birçok altın aldığı, bu suretle sanığın dolandırıcılık ve şantaj suçlarını işlediği iddia olunan olayda; sanık ikrarı, katılan beyanları ve tüm dosya kapsamından göre, sanığın değişen suç vasfına göre üzerine atılı nitelikli dolandırıcılık ve şantaj suçlarını işlediği sabit olmakla…” (Yargıtay 15. Ceza Dairesi 2017/36862 E. 2021/4291 K.)