Davalar & Makaleler

KAÇAK ŞÜPHELİ VEYA SANIKLIK VE YARGILAMA SÜRECİ

11 Nisan 2023

A. Kaçaklık Kavramı ve Koşulları

Hakkındaki soruşturmanın veya kovuşturmanın sonuçsuz kalmasını sağlamak amacıyla yurt içinde saklanan veya yabancı ülkede bulunan ve bu nedenle Cumhuriyet savcısı veya mahkeme tarafından kendisine ulaşılamayan kişiye kaçak denir. Kaçak şüpheli veya sanık, gaip sanıktan farklı olarak soruşturma ve kovuşturmadan bilinçli bir şekilde kaçmaktadır ve soruşturma ya da kovuşturmanın sonuçsuz kalmasını amaçlamaktadır.

Kaçaklık kararı; soruşturma evresinde soruşturmayı yapan savcılık, kovuşturma aşamasında ise ceza davasının açıldığı mahkeme tarafından verilebilir. Kaçaklık kararı verilebilmesi için;

  • Şüpheli veya sanık hakkında soruşturma veya kovuşturma başlatılmış olmalı,
  • Şüpheli veya sanığın, soruşturma veya kovuşturmanın sonuçsuz kalması amaçlı ve bilinçli hareketleri nedeniyle kendisine ulaşılamaması,
  • Şüpheli veya sanığın işlediği iddia edilen suç veya suçların, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen “katalog” suçlardan olması,
  • Şüpheli veya sanığa usulüne uygun tebligat gönderilmiş olmasına rağmen savcılık veya mahkeme önüne gelinmemesi ve bu doğrultuda zorla getirme kararı çıkarılmış olması,
  • Usulüne uygun tebligat ve zorla getirme kararına rağmen savcılık veya mahkeme önüne getirilemeyen şüpheli veya sanık hakkında kaçaklık kararı verilmesi için ilan yapılması, şartlarının yerine getirilmesi gerekmektedir.

B. Kaçak Hakkında Yapılabilecek İşlemler ve Hüküm

Kaçak sanık hakkında kovuşturma yapılıp duruşma açılabilse de daha önce sorgusu yapılmamış ise mahkumiyet kararı verilemez. Ancak kovuşturma sonucunda; beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi veya düşmesi kararlarından biri verilecek olursa, kaçağın savunmasının alınmış olup olmadığının bir önemi kalmayacaktır. Bu halde, kaçak sanığın savunmasının alınmaması halinde, mahkumiyet hükmü dışındaki kararların verilmesine bir engel bulunmadığı görülmektedir.

Şüpheli veya sanık kaçak olsa da soruşturma veya kovuşturma evrelerinde savcılık veya mahkeme; tanık dinleyebilir, müzekkere ile ya da keşif yoluyla her türlü delili toplayabilir. Yine kovuşturma aşamasında mahkeme, kaçak sanık hakkında duruşma yapmadan işlemleri sürdürebileceği gibi duruşma yaparak her türlü yargılama işlemini gerçekleştirebilir. Duruşma yapılan hâllerde kaçak sanığın müdafii yoksa, mahkeme barodan bir avukat görevlendirilmesini ister.

C. Kaçak Hakkında Uygulanabilecek Tedbirler

Kaçak sanık ya da şüphelinin, savcı veya mahkeme huzuruna getirilmesi için birtakım zorlayıcı tedbirlere başvurulabilir. Bunlardan ilki zorlama amaçlı elkoymadır. Buna göre; kaçağın savcıya başvurmasını veya duruşmaya gelmesini sağlamak amacıyla Türkiye'de bulunan mallarına, hak ve alacaklarına elkonulabilir ve gerektiğinde idaresi için kayyım atanır. Kaçak yakalandığında veya kendiliğinden gelerek teslim olduğunda elkoymanın kaldırılmasına karar verilir. Bununla birlikte; kaçak şüpheli veya sanık hakkında sulh ceza hâkimi veya mahkeme tarafından yokluğunda tutuklama kararı verilebilir.

D. Kaçaklara Güvence Belgesi Verilmesi

Gaipliğe ilişkin güvence belgesi verilmesi düzenlemeleri, kaçaklar hakkında da uygulanacaktır. Gaiplik sadece sanıklar için söz konusu iken kaçak sıfatı şüpheliler için de söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle güvence belgesi hükümlerinin, kaçak olduğuna karar verilen şüpheli ve sanıklar için uygulanabileceği kabul edilmelidir.

Buna göre; mahkeme veya soruşturma evresinde sulh ceza hakimliği, kaçak şüpheli veya sanık hakkında duruşmaya gelmesi hâlinde tutuklanmayacağı hususunda güvence belgesi verebilir ve verdiği güvence belgesini bazı koşullara bağlayabilir. Şüpheli veya sanık, hapis cezası ile mahkûm olur veya kaçmak hazırlığında bulunur ya da güvence belgesinin bağlı olduğu koşullara uymazsa belgenin de hükmü kalmayacaktır. Güvence belgesi tüm suç tipleri için verilebilir, ancak şüpheli veya sanığın üzerine atılı hangi suç için verilmişse, o suç için geçerlidir. Bununla birlikte ve doğal olarak, tutuklama yasağı bulunan hallerde güvence belgesi verilemez. Şüpheli veya sanık hakkında; mahkumiyet kararı verilmesi, kaçağın kaçma çabası içerisinde bulunması ve güvence belgesindeki şartlara uymaması hallerinde güvence belgesi hükümsüz kalacaktır.

Bu sitede paylaşılan çalışmalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, Türkiye Barolar Birliği'nin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez.

Popüler

Öne Çıkan

Yeni

Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması Sürecinde Toplu Görüşmelere Kadar Yaşanan Yasal Prosedür
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Mayıs 2019
YLSY Öğrenim Programı Kapsamında Yurtdışında Lisansüstü Öğrenim Gören Öğrencilerin Karşılaştığı Hukuki Sorunlar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
03 Mayıs 2019
İş Makinelerinin Mülkiyetinin Tespiti ve Tescili
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Mayıs 2019
Doktorların Kamu Hastanelerinde ve/veya Özel Hastanelerde Çalışma Halleri
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
09 Mayıs 2019
Kamulaştırma Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
11 Mayıs 2019
Trafik Kazaları Sonrasında Karşılaşılan Hukuki Süreç ve Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Mayıs 2019
Aldatan Eşin Sevgilisinin, Aldatılan Eşe Manevi Tazminat Ödemesi Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Mayıs 2019
Karşılıksız Çek Şikayetinde Başvuru Hakkı ve Şirket Yetkilisinin Belirtilmesi
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Mayıs 2019
Konkordato Halinde İşçi Alacaklarının Durumu
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
21 Mayıs 2019
Konkordato Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
24 Mayıs 2019
Tahkim Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
26 Mayıs 2019
Kişiler Hukukuna İlişkin Davalar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
29 Mayıs 2019
Kredi Kullanımında Hayat Sigortasının Yapılması Durumu, Vefat Eden Kişinin Kredi Borcuna İlişkin Mirasçıların Karşılaştığı Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Haziran 2019
Lex Mercatoria And Arbitration
Av. Fatmira MULAJ
03 Haziran 2019
Maçlarda Görev Alan Polis Memurlarının Harcırah Alacağı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Haziran 2019
Medeni Hukukun Tanımı ve Kapsamı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
08 Haziran 2019
Milletlerarası Tahkimde Ayrılabilirlik İlkesi
Av. Fatmira MULAJ
11 Haziran 2019
Miras Hukukunda Ortaklığın Giderilmesi Davası (Paylaşma Davası)
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Haziran 2019
Miras Hukukuna İlişkin Dava ve Talepler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Haziran 2019
Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Davası
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Haziran 2019