İrtifak hakkıyla bir gayrimenkul üzerinde belli bir yükümlülük getirilir. İrtifak haklarının tapuya tescil edilmesi gerekir. İrtifak hakları yararlanma yetkisi biçimi bakımından olumlu ve olumsuz irtifak hakları olarak, hak sahibinin belirlenmesi bakımından eşyaya bağlı ve kişiye bağlı irtifak hakları olmak üzere sınıflandırılmaktadır.

Başlıca irtifak hakları şu şekildedir;

Mecra hakkı: Su, gaz, elektrik, kanalizasyon borusu gibi tesisatın başkasının gayrimenkulünden geçirilmesi için kurulan irtifak hakkıdır. Bu tür tesisatın geçirilmesi zorunlu ise, mahkemeden bedeli karşılığında mecra hakkı tanınması talep edilebilir.

İnşaat (üst) hakkı: Bir gayrimenkulün üzerine veya altına yapı yapma ve bu yapının mülkiyetine sahip olma hakkı tanıyan haktır. Üst hakkının devri ve mirasçılara aktarılması mümkündür.

Geçit hakkı: Bir gayrimenkul malikinin, genel yola çıkma ihtiyacı için komşu parsellerden uygun olanından geçebilmek için rızaen ya da mahkeme kararıyla bedel karşılığında almış olduğu bir haktır. Yola bağlantısı olmayan gayrimenkul sahibi mahkemeye başvurarak kendisine geçit hakkı tanınmasını isteyebilir.

Kaynak hakkı: Bir başkasının arazisinden çıkan bir kaynaktan su alma hakkı tanınmasına ilişkin haktır. Kaynak hakkı belli bir kişi için veya doğrudan gayrimenkul için kurulabilir.

İntifa hakkı: Gayrimenkulün kullanma, yararlanma ve yönetme yetkilerini bir arada tanıyan haktır. Kişiye bağlı olup devredilemez.

Oturma hakkı: Bir binadan veya onun bir bölümünden konut olarak yararlanma yetkisi veren haktır. Oturma hakkı başkasına devredilemez ve mirasçılara geçmez.