A.Giriş

6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun 14.04.2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun ile birlikte müsabaka öncesinde, esnasında veya sonrasında spor alanları ile bunların çevresinde, taraftarların sürekli veya geçici olarak gruplar halinde bulundukları yerlerde veya müsabakanın yapılacağı yere gidiş ve geliş güzergahlarında şiddet ve düzensizliğin önlenmesi amaçlanmıştır.

6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’un 18’inci maddesinde bir güvenlik tedbiri olarak spor müsabakalarını seyirden yasaklanma kararı ile 18/3’üncü maddesinde koruma tedbiri olarak şüphelinin spor müsabakalarını seyirden yasaklama tedbiri düzenlenmiştir. Bu kanunda tanımlanan veya yollamada bulunulan ilgili kanunlardaki suçlardan dolayı mahkemece kişiler hakkında spor müsabakalarını seyirden yasaklanma kararı verilebilmektedir.

Seyirden yasaklanma ibaresinden, kişinin müsabakaları ve antrenmanları izlemek amacıyla müsabaka, antrenman ve seyir alanlarına girişinin yasaklanması anlaşılmaktadır. 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’da tanımlanmayan ve bu kanunla atıf yapılmamış suçlardan dolayı bir kimse hakkında seyirden yasaklanma türündeki güvenlik tedbirine hükmedilemeyecektir.

B.Güvenlik Tedbiri Olarak Spor Müsabakalarını Seyirden Yasaklanma

Güvenlik tedbiri olarak spor müsabakalarını seyirden yasaklananlarının tedbir süresi aşağıdaki şekilde belirlenmiştir;

Hükmün kesinleşmesiyle infazına başlanan seyirden yasaklanma yaptırımının süresi, cezanın infazı tamamlandıktan itibaren bir yıl geçmesiyle sona ermektedir. Bu güvenlik tedbirine ceza verilmesine yer olmadığı kararı ile birlikte hükmedilmesi halinde, hükmün kesinleştiği tarihten itibaren bir yıl geçmesiyle bu güvenlik tedbirinin uygulanmasına son verilir. Güvenlik tedbiri olarak spor müsabakalarını seyirden yasaklama kararı 25/5/2005 tarihli ve 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu hükümlerine göre kaydedilir. 6222 Sayılı Kanunu’nun 18/1’inci fıkrasındaki bir yıllık süreler, ikinci kez seyirden yasaklanma yaptırımına karar verildiğinde üç yıl; üçüncü kez seyirden yasaklanma yaptırımına karar verildiğinde ise beş yıl olarak uygulanır.

Bu madde hükümleri, taraftar gruplarınca spor alanlarının dışında işlenen kasten yaralama, hakaret veya tehdit içeren tezahürat ve mala zarar verme suçları bakımından da uygulanır. Bu fıkrayla yapılacak spor müsabakası ile ilgili olarak taraftarların sürekli veya geçici olarak gruplar halinde toplandıkları yerlerde müsabakanın yapılacağı yere gidiş ve geliş güzergâhlarında taraftar gruplarınca işlenen belirtilmiş suçlar bakımından da seyirden yasaklanma güvenlik tedbiri verilebilecektir.

C.Koruma Tedbiri Olarak Seyirden Yasaklama

Koruma tedbirleri, ceza muhakemesinde yargılamanın yapılabilmesi, maddi gerçeğe ulaşılabilmesi, muhtemel zararlardan korunmak ve delilleri korumaya ya da yargılamanın sonunda verilecek kararların yerine getirilebilmesi için başvurulan tedbirlerdir. Koruma tedbirleri temel hak ve özgürlüklere doğrudan müdahale eden tedbirlerdir, bu nedenle de yasayla düzenlenmeleri, geçici olması gereklidir. Ayrıca başvurulacak, uygulanacak tedbirlerin ölçülü, orantılı olması da önemli bir husustur. Ceza Muhakemesi Kanunu dışında 6222 sayılı Kanun ile birlikte de bir koruma tedbiri düzenlenmiştir. Soruşturma aşamasında ilgili cumhuriyet savcılığı, kovuşturma aşamasında ise ilgili ceza mahkemesince seyirden yasaklama kararı verilmesi halinde bu kararlara karşı itiraz edilebilecektir.

Kanunun 18’inci madde kapsamına giren suçlardan dolayı soruşturma başlatılması halinde şüpheli hakkında spor müsabakalarını seyirden yasaklama tedbiri derhal uygulamaya konulur. Soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde mahkeme tarafından bu tedbirin kaldırılmasına karar verilmediği takdirde, bu yasağın uygulanmasına koruma tedbiri olarak devam edilir.

Koruma tedbiri olarak uygulanan ve güvenlik tedbiri olarak hükmedilen spor müsabakalarını seyirden yasaklama tedbirine ilişkin bilgiler Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde tutulan bu amaca özgü elektronik bilgi bankasına derhal kaydedilir. Bu bilgi bankasına spor kulüplerinin ve federasyonların erişimi sağlanır. Yasaklanan kişilere ilişkin bilgiler, ilgili spor kulüplerine ve yurt dışında yapılacak müsabaka öncesinde müsabakanın yapılacağı ülkenin yetkili mercilerine bildirilir.

Koruma tedbiri olarak uygulanan spor müsabakalarını seyirden yasaklanma tedbirinin sona ermesi; cumhuriyet savcısı veya mahkeme tarafından kaldırılmasına karar verilmesi, kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilmesi, sanık hakkında beraat veya düşme kararı verilmesi hallerinde derhal kaldırılmaktadır. Bu kararlar cumhuriyet başsavcılığı veya mahkemelerce işlemi yapan kolluk birimine derhâl bildirilir ve kollukça elektronik bilgi bankasına işlenmektedir. Kamu davasının açılmasının ertelenmesine, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına, hapis cezası yerine seçenek yaptırım olarak tedbire veya hapis cezasının ertelenmesine karar verilmesi halinde, kararın kesinleştiği tarihten itibaren; ön ödeme halinde ise, ön ödemede bulunulduğu tarihten itibaren, bir yıl süreyle spor müsabakalarını seyirden yasaklama tedbirinin uygulanmasına devam edilmektedir.

Ankara Eryaman Stadyumu'nda oynanan MKE Ankaragücü - Beşiktaş futbol müsabakasının bitiş düdüğünden sonra sahaya giren B.Ö.’nün, Beşiktaşlı futbolculara saldırması sonucu, Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 6222 sayılı kanunun 18'inci maddesi uyarınca, yargılaması sona erip verilecek hüküm kesinleşinceye kadar seyirden yasaklama tedbiri, koruma tedbiri olarak seyirden yasaklama örneği olarak verilebilecektir. Bu olaya ilişkin Ankara Batı Cumhuriyet Başsavcılığı 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’un 16/2’nci maddesi uyarınca Ankara Batı 3'üncü Asliye Ceza Mahkemesine, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis istemi ile iddianame düzenlemiştir. 2019 yılında İngiltere’de Birmingham City ile Aston Villa arasında oynanan Birmingham derbisi maçı sırasında sahaya girerek Aston Villa oyuncusu Jack Grealish’e yumruk atan taraftara 3,5 ay hapis ve 10 yıl boyunca ülkedeki tüm futbol müsabakalarına giriş yasağına çarptırılması benzer bir tedbir olarak karşımıza çıkmaktadır.

D. 6222 Sayılı Kanun 18’inci Madde Kapsamında Yer Alan Diğer Yaptırımlar

Alkol ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisinde olduğu açıkça anlaşılan kişi, müsabaka, antrenman ve seyir alanlarına alınmaz. Bu şekilde belirtilen alanlara giren ve dışarı çıkmamakta ısrar eden kişi zor kullanılarak dışarı çıkarılır ve bu madde hükümlerine göre bir yıl süreyle spor müsabakalarını seyirden yasaklanır.

6222 sayılı Kanun’un 18’inci madde hükümleri kapsamında, spor müsabakalarını seyirden yasaklanan kişi, yasaklama kararının sebebini oluşturan fiilin işlendiği müsabakanın tarafı olan ve taraftarı olduğu takımın katıldığı spor müsabakalarının yapılacağı gün, yurt içinde bulunduğu takdirde, müsabakanın başlangıç saatinde ve bundan bir saat sonra bulunduğu yere en yakın genel kolluk birimine başvurmakla yükümlüdür. Bu yükümlülüğün takibi amacıyla kolluk birimlerince biyometrik yöntemler de kullanılabilir.

Yükümlülüğe aykırı hareket eden kişi, her bir müsabaka için yirmi beş günden az olmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılır.

Bu Kanun hükümlerine göre hakkında güvenlik tedbiri olarak spor müsabakalarını seyirden yasaklanma kararı verilen kişi, yasak süresince spor kulüplerinde ve federasyonlarda ve taraftar derneklerinde yönetici olamaz; spor müsabakalarında hakem, temsilci veya gözlemci olarak görev yapamaz. Bu madde 18’inci madde 3’üncü fıkrada belirtilen koruma tedbiri olarak seyirden yasaklama durumunda uygulanmayacaktır.

Seyirden yasaklanma veya seyirden yasaklama tedbiri kararı verilen kişi, sadece bu karara neden olan fiilin işlendiği müsabakanın tarafı olan ve taraftarı olduğu takımın katıldığı spor müsabakalarını seyirden yasaklanacaktır, yani aynı spor kulübünün başka takımlarla olan maçına katılabilecektir.