A. Genel Olarak Suçun Tanımı

5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na göre; alkol, sigara veya tütün mamullerini gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın ülkeye sokan, bunları bulunduran ya da satan kişi cezalandırılmaktadır. 4733 sayılı Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun’da da bu yönde çeşitli düzenlemeler bulunmaktadır.

Sigara, alkol, tütün ve tütün mamullerinin kullanım amacıyla mı yoksa ticaret amacıyla mı bulundurulduğunun tespiti önemlidir. Şayet kişi, suça konu eşyayı kişisel amacıyla kullandığını ileri sürebilecektir. Kişisel kullanım miktarları, somut olaya göre belirlenecektir.

Söz konusu fiiller teşebbüs aşamasında kalmış olsa bile, tamamlanmış gibi cezalandırılmaktadır.

Alkol ve sigara kaçakçılığı suçu, şikâyete tabi bir suç olmayıp temel suçun dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.

B. Makaron Nedir?

Makaron; içinde tütün bulunmayan, filtreli gövde niteliğinde sigara kağıtlarıdır. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan yetki belgesi almadan veya kuruma bildirimde bulunmadan tütün ticareti yapanlar ile ticari amaçla; makaron veya yaprak sigara kâğıdını, içine kıyılmış tütün, parçalanmış tütün ya da tütün harici herhangi bir madde doldurulmuş olarak satanlara, satışa arz edenlere, bulunduran ve nakledenlere üç yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir.

Ambalajlarında bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaret bulunmayan ya da taklit veya yanıltıcı bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri işaretleri taşıyan tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı, etil alkol, metanol ve alkollü içkileri;

• Ticari amaçla üreten, bulunduran veya nakleden,
• Satışa arz eden veya satan,
• Bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla satın alan,

kişi üç yıldan altı yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Ancak, tütün mamullerinin, makaron, yaprak sigara kâğıdı, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin kaçak olarak yurda sokulduğunun anlaşılması hâlinde, onuncu fıkra hükmüne istinaden cezaya hükmolunur.

C. Ceza Miktarları

Eşyayı, gümrük işlemlerine tabi tutmaksızın ülkeye sokan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Suça konu fiillerin işlenmesine iştirak etmeksizin, bunların konusunu oluşturan eşyayı, bu özelliğini bilerek ve ticarî amaçla satın alan, satışa arz eden, satan, taşıyan veya saklayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Alkol ve sigara kaçakçılığı suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası adli para cezasına çevrilemez.

D. Suçun Nitelikli Halleri

Eşyanın, gümrük kapıları dışından ülkeye sokulması halinde, verilecek ceza üçte birinden yarısına kadar artırılır.

İşbu suçların konusunu oluşturan eşyanın değerinin fahiş olması hâlinde, verilecek cezalar yarısından bir katına kadar artırılır. Eşyanın değerinin hafif olması hâlinde verilecek cezalar yarısına kadar, pek hafif olması hâlinde ise üçte birine kadar indirilir.

İçki ve sigara kaçakçılığı suçuna iştirak etmiş olan kişi; resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce fiili, diğer failleri ve kaçak eşyanın saklandığı yerleri merciine haber verirse, verilen bilginin, faillerin yakalanmasını veya kaçak eşyanın ele geçirilmesini sağlaması halinde cezalandırılmaz. Haber alındıktan sonra fiilin bütünüyle ortaya çıkmasına hizmet ve yardım eden kişiye verilecek ceza üçte iki oranında indirilir.

Bu fıkra hükmü, mükerrerler hakkında veya suçun bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde uygulanmaz.

E. Etkin Pişmanlık Hükümleri

Etkin pişmanlık göstererek suç konusu eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı kadar parayı Devlet Hazinesine;

• Soruşturma evresi sona erinceye kadar ödediği takdirde, hakkında bu Kanunda tanımlanan kaçakçılık suçlarından dolayı verilecek ceza yarı oranında,
• Kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödediği takdirde, hakkında bu Kanunda tanımlanan kaçakçılık suçlarından dolayı verilecek ceza üçte bir oranında, indirilir.

Etkin pişmanlık hükümleri uygulanmadığı müddetçe alkol ve sigara kaçakçılığı suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilemez.

Etkin pişmanlık nedeniyle indirim uygulanmadığı müddetçe alkol ve sigara kaçakçılığı suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi de mümkün değildir.

F. Müsadere Hükümleri

Müsadere, yasak olan bir eşya veya malın ya da suçta kullanılan aracın belirli şartlar altında ve belirli usul doğrultusunda devlet tarafından zapt edilmesidir. Müsadere kararı ile malın mülkiyeti devlete geçer.

5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 13. maddesi gereği kaçak eşya taşınmasında bilerek kullanılan veya kullanılmaya teşebbüs edilen her türlü taşıma aracının müsaderesi de mümkündür. Kaçak eşya taşımasında bilerek kullanılan veya kullanılmaya teşebbüs edilen her türlü taşıma aracının müsadere edilebilmesi için aşağıdaki koşullardan birinin gerçekleşmesi gerekir:

• Kaçak eşyanın, suçun işlenmesini kolaylaştıracak veya fiilin ortaya çıkmasını engelleyecek şekilde özel olarak hazırlanmış gizli tertibat içerisinde saklanmış veya taşınmış olması.
• Kaçak eşyanın, taşıma aracı yüküne göre miktar veya hacim bakımından tamamını veya ağırlıklı bölümünü oluşturması veya naklinin, bu aracın kullanılmasını gerekli kılması.
• Taşıma aracındaki kaçak eşyanın, Türkiye’ye girmesi veya Türkiye’den çıkması yasak veya toplum veya çevre sağlığı açısından zararlı maddelerden olması

Suçta kullanılan eşya, yargılama esnasında iyi niyetli üçüncü kişiye satılırsa müsadere edilemeyecektir. Bu gibi bir durumda aracın tutarı hesaplanır ve değeri müsadere edilir.

Etkin pişmanlık nedeniyle fail hakkında cezaya hükmolunmaması veya kamu davasının düşmesine karar verilmesi, sadece suç konusu eşya ile ilgili olarak müsadere hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil etmez.