CEZA YARGILAMASINDA KOVUŞTURMA AŞAMASI
02 Mayıs 2022
Kovuşturma, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 2’nci maddesinde; “İddianamenin kabulüyle başlayıp hükmün kesinleşmesine kadar geçen evre” olarak tanımlanmakta olup, Ceza Muhakemesi Kanunu 175’inci madde ve devamında düzenlenmiştir.
Buna göre kovuşturma evresi; savcılık tarafından yeterli delil ve şüphenin var olduğu kanaati ile düzenlenen iddianamenin kabulüyle başlar ve böylelikle kamu davası açılmış olur. Soruşturma aşamasından farklı olarak, soruşturma aşamasında şüpheli olarak adlandırılan kişiler kovuşturma evresine geçilmesiyle birlikte artık sanık olarak adlandırılırlar.
Kovuşturma evresine duruşma evresi de denilmektedir. Bu evrede soruşturma aşamasının aksine kural sözlülüktür. Ayrıca kesintisizlik ilkesi ve doğrudan doğruyalık ilkeleri de kovuşturma aşamasında esastır. Mahkeme, iddianamenin kabulünden sonra duruşma gününü belirler ve duruşmada hazır bulunması gereken kişileri usulüne uygun bir şekilde çağırır. Kovuşturma evresi kural olarak alenidir. Kovuşturma, mahkeme tarafından duruşmalı olarak yapılır ve kanunda belirtilen haller dışında duruşma herkese açıktır.
Kovuşturma aşamasında, olayla ilgili deliller ortaya konularak tartışılır ve bu doğrultuda bir hükme varılır. Kovuşturma aşaması devam ederken ortaya yeni deliller çıkabilir ve ortaya çıkan bu yeni deliller dava sürecine dahil edilebilir.
Kovuşturma aşaması sonucunda mahkemenin verebileceği kararlar ise şöyledir:
- Beraat Kararı,
- Mahkumiyet Kararı,
- Davanın Reddi Kararı,
- Davanın Düşmesi Kararı,
- Güvenlik Tedbirine Hükmedilmesi,
- Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı.
Kovuşturma aşamasının son bulması için verilen kararın kesinleşmesi gerekmektedir. Yerel mahkemenin verdiği hüküm üst yargı mercilerine taşınır ve devamında onanırsa karar kesinleşecek ve artık kovuşturma aşaması sona erecektir. Mahkeme kararının süresi içerisinde üst mahkemeye taşınmaması veya kesin karar niteliğinde olması halinde karar kesinleşmiş olur ve kovuşturma evresi sona erecektir.