A- ÖZEL ESASLAR UYGULAMASI VE HUKUKİ DAYANAĞI

Özel esaslar uygulaması Katma Değer Vergisi Kanunu veya başkaca bir kanunda yer almamaktadır. Bu uygulama, dayanağını Katma Değer Vergisi Kanunu Genel Uygulama Tebliği’nden almaktadır. Özel esaslara alınma uygulamasına kod listesine alınma adı da verilmektedir.

Özel esaslar uygulaması, iade edilecek KDV tutarının gerçek olup olmadığının tespit edilmesi suretiyle, Hazine’ye intikal etmemiş ve/veya hayali olarak oluşturulmuş, gerçek bir yüklenime dayanmayan tutarların KDV iadesi çatısı altında yolsuz olarak iadesini önlemeyi amaçlamaktadır.

Özel esaslar uygulaması, yasal dayanağı bulunmadığı ve somut bilgiye dayanmadan mükellefin sınıflandırılması gibi sebeplerle bir tür fişleme olduğu gerekçesiyle eleştirilmektedir.

 B- VERGİ DAİRESİNİN ÖZEL ESASLARA ALINMA UYARISI İÇEREN İHTARNAME GÖNDERMESİ

Vergi idareleri, sahte veya yanıltıcı belge kullandığı yönünde tespit bulunan bir mükelleften fatura almış olduğu gerekçesiyle, mükellefin 15 gün içerisinde faturanın içeriğinin gerçekliğini kanıtlayan belgeleri sunmasını veya ilgili faturanın KDV beyannamesinden çıkarmasını talep eden ve aksi halde özel esaslar kapsamına alınacakları yönünde ihtar göndermektedirler.

Ticari hayatın gereği olarak pek çok farklı firma ile iş yapan mükellefler, bu durum karşısında ne yapacağı sorusuyla karşı karşıya kalmaktadır. Mükellefler hakkında herhangi bir inceleme ve olumsuz tespit olmamasına rağmen işlemlerinin gerçekliğini ispat etmek zorunda bırakılmaktadırlar.

 C- ÖZEL ESASLARA ALINMA İHTARI ÜZERİNE YAPILABİLECEKLER

Mükellefler özel esaslara alınma ihtarı ile karşı karşıya kaldıklarında şu yolları izleyebilirler.

• İhtarda belirtilen faturaya ilişkin işlemin gerçekliğini gösteren ödeme belgeleri, dekont, makbuz, nakil belgeleri gibi belgeleri vergi dairesine sunabilirler.
• Faturanın sunulduğu döneme ilişkin düzeltme beyannamesi verebilirler. Bu durumda ilave KDV, gecikme faizi, damga vergisi tahakkuk ettirilmekte ve yüzde elli oranında vergi zıyaı cezası kesilmektedir. Yapılan vergi tahakkuku ve cezasına karşı dava açılabilmesi için verilen beyannamenin ihtirazi kayıtla verilmesi önem taşımaktadır.
• Faturanın gerçekliğine ilişkin belgelerin vergi dairesince yeterli bulunmaması ihtimaline karşı aynı zamanda düzeltme beyannamesi de sunabilirler. Bu durumda da yapılan vergi tahakkuku ve cezasına karşı dava açılabilmesi için verilen beyannamenin ihtirazi kayıtla verilmesi önem taşımaktadır.
• Herhangi belge sunmayabilir ve düzeltme beyannamesi vermeyebilirler. Bu durumda mükellef özel esaslar kapsamına alınarak vergi incelemesi başlatılmaktadır.

D- İHTİRAZİ KAYITLA VERİLEN BEYANNAMELERDEN SONRA DAVA YOLU

Mükellefin kendisinin sunduğu beyanname üzerine tahakkuk ettirilen vergiye karşı dava açma imkanı bulunmamaktadır. Bu kuralın istisnası ise beyannamelerin ihtirazi kayıtla sunulmasıdır. Mükellefler ihtirazi kayıt üzerine tahakkuk edilen vergiye ve vergi zıyaı cezasına karşı dava açabilmektedir.

Vergi Dairesince 213 sayılı Yasa’da belirtilen tarhiyat şekilleri ve vergi incelemesine ilişkin hükümler göz ardı edilerek, mükellefler kod listesine girmemek amacıyla düzeltme beyannamesi vermek zorunda bırakılmaktadır. Vergi mahkemeleri, mükellefler hakkında bir inceleme yapılmadan ve kullandığı faturaların gerçek olup olmadığı, kendisi ve fatura düzenleyicileri hakkında her yönüyle incelenerek ortaya konulmadan, kod listesine girmemek amacıyla verilen düzeltme beyannameleri üzerine yapılan tahakkuk ve kesilen vergi ziyaı cezasının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle bu işlemleri iptal etmektedir.