ÖZEL GÜVENLİK KİMLİK KARTININ İPTALİ VEYA YENİLENMEMESİ HALİNDE DAVA YOLU
15 Şubat 2022
A- ÖZEL GÜVENLİK OLABİLMEK İÇİN ARANAN ŞARTLAR
Özel güvenlik görevlilerinin taşıması gereken şartlar 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun m. 10’da düzenlenmiştir. Bu şartlar kısaca şunlardır;
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
b) Silahsız olarak görev yapacaklar için en az sekiz yıllık ilköğretim veya ortaokul; silahlı olarak görev yapacaklar için en az lise veya dengi okul mezunu olmak.
c) 18 yaşını doldurmuş olmak.
d) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa bile;
- Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkûm olmamak.
- Affa uğramış olsa bile Devletin güvenliğine, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına ve cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık ve fuhuş suçlarından mahkûm olmamak.
- Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, özel hayata ve hayatın gizli alanına, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde suçlarından dolayı hakkında devam etmekte olan bir soruşturma veya kovuşturma bulunmamak.
f) Görevin yapılmasına engel olabilecek vücut ve akıl hastalığı ile engelli bulunmamak.
g) 14 üncü maddede belirtilen özel güvenlik temel eğitimini başarıyla tamamlamış olmak.
h) Güvenlik soruşturması olumlu olmak.
Özel güvenlik eğitimini başarıyla tamamlayan adaylara yukarıda saylan şartları sağlamaları halinde özel güvenlik görevlisi olarak çalışma izni verilmekte ve özel güvenlik kimlik kartı düzenlenmektedir.
Maddede sayılan suçlardan hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi, bu durum özel güvenlik görevlisi olmaya engeldir. Anayasa Mahkemesi 2021/30 E. 2021/82 K. Sayılı kararı ile söz konusu düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olmadığına karar vermiştir.
B- ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİSİ ÇALIŞMA İZNİ VE KİMLİK KARTI BAŞVURUSU
Özel güvenlik görevlilerinin çalışma izni başvurusu valiliklerce değerlendirilmekte ve çalışma izni verilmektedir. Valilikçe çalışma izni talebinin kabul edilmesi halinde, adaylar özel güvenlik görevlisi olarak çalışabilmektedir.
Valilik tarafından yapılan değerlendirme neticesinde başvurunun reddedilmesi de mümkündür. Bu durumda, özel güvenlik görevlisi olmak isteyen adayın ret işlemine karşı dava açması gereklidir.
C- ÖZEL GÜVENLİK GÖREVLİSİ KİMLİK KARTININ İPTAL EDİLMESİ VEYA YENİLENMEMESİ
Bazı durumlarda özel güvenlik görevlisi olarak çalışan kişinin çalışma izni ve özel güvenlik kartı iptal edilebilmektedir. Özel güvenlik görevlisi olabilmek için aranan şartlardan birinin kaybedilmesi halinde özel güvenlik görevlisine verilen kimlik kartı iptal edilmektedir.
Diğer yandan, beş yıl arayla yapılan kimlik kartlarının yenilenmesi işlemlerinde, bazı özel güvenlik görevlilerinin kimlik kartlarını yenileme talepleri reddedilmektedir.
D- ÖZEL GÜVENLİK KİMLİK KARTLARININ İPTALİ YA DA YENİLENMEMESİ İŞLEMİNE KARŞI AÇILACAK DAVA
Özel güvenlik görevlisi kimlik kartının iptal edilmesi veya yenilenmemesi işlemleri idari işlemdir. Bu işlemlere karşı idari yargıda dava açmak mümkündür. Özel güvenlik görevlisi çalışma izni ve kimlik kartının iptali veya yenilenmemesi işlemlerinin tebliğinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içerisinde dava açılmalıdır.
Valilikler, takipsizlik veya beraat kararlarına rağmen ya da somut bilgi ve belgeye dayanmayan gerekçelerle iptal veya yenileme taleplerinin reddine karar verebilmektedir. Bu nedenle kimlik kartları iptal edilen ya da yenilenmeyen güvenlik görevlilerinin en kısa süre içerisinde dava yoluna başvurması hak kayıplarının önüne geçecektir.