18.05.2018 tarih ve 30425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına ilişkin 7143 Sayılı Kanun ile 3194 sayılı İmar Kanunu’na geçici 16. Madde eklenmiştir. Bu madde ile 31.12.2017 tarihi öncesinde inşa edilmek ve kayıt bedeli ödenmek şartıyla, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılarına ilişkin yapı kayıt belgesi verileceği düzenlenmiştir.

Düzenleme kapsamında başvuran vatandaşlar, imara ve ruhsata aykırı yapıları için yapı kayıt belgesi almışlardır. Bununla birlikte, verilen yapı kayıt belgeleri, yapıların Kıyı Kanunu ya da Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında bulunan taşınmazlar üzerinde bulunduğu gibi çeşitli gerekçelerle iptal edilebilmektedir.

Yapı kayıt belgesi, yapının kullanım amacına yönelik yapının imara ve ruhsata uygun hale getirilinceye kadar verilen belgedir. Yapı kayıt belgesi alınması halinde su, elektrik ve doğalgaz aboneliği bağlanabilir, yıkım ve idari para cezaları iptal edilir. Bu nedenle yapı kayıt belgesi sahiplerinin belgelerinin iptal edilmesi ciddi sorunlara sebep olabilecektir.

İmar Kanunu’nun geçici 16. maddesi ve Yapı Kayıt Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Tebliği’ne göre imar barışından faydalanamayacak olan yapılar şu şekilde sayılmıştır;

1. 31.12.2017 tarihinden sonra yapılmış olan yapılar
2. Üçüncü kişilere ait özel mülkiyete konu taşınmazlarda bulunan yapılar
3. Kesinleşmiş planlar neticesinde sosyal donatı alanı olarak belirlenmiş ve Maliye Bakanlığınca aynı amaçla değerlendirilmek üzere ilgili kurumlara tahsis edilmiş Hazineye ait taşınmazlar üzerinde bulunan yapılar
4. 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’nda tanımlanan Boğaziçi sahil şeridi ve öngörünüm bölgesi içinde Kanuna ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanda bulunan yapılar
5. İstanbul tarihi yarımada içinde Kanuna ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanlarda bulunan yapılar
6. 6546 sayılı Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı Kurulması Hakkında Kanunun 2’nci maddesinin birincifıkrasının (e) bendinde belirlenmiş Tarihi Alanda bulunan yapılar.

Yukarıda sayılanlar dışında özel kanunlar kapsamında kalan alanlardaki yapıların geçici 16. Madde kapsamında olmadığına dair yasal bir düzenleme bulunmamaktadır.

Yapı kayıt belgesi başvurusu uygun bulunan ve gerekli bedeli ödeyen yapı kayıt belgesi sahipleri idarenin iptal kararı ile mağduriyet yaşamakta ve tekrar idari para cezası ve yıkım tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu nedenle idarenin iptal işlemine karşı 60 günlük dava açma süresi içerisinde iptal davası açılması önem arz etmektedir.