Türk vatandaşlığının sonradan kazanılması hallerinde, Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun ilgili maddelerinde öngörülen şartları karşıladığını düşünenler vatandaşlık başvurusu yapabilirler. Fakat bu şartlara sahip olmak vatandaşlığın kazanılması bakımından mutlak bir hak vermemektedir. Vatandaşlık başvurusu İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüğüne ilgilinin bulunduğu ilde yapılabilir.

Başvuru sonrasında başvurucu hakkında güvenlik güçleri tarafından soruşturma ve araştırma yapılır. Başvurucu hakkındaki araştırmanın tamamlanarak Bakanlıkça olumlu ve olumsuz yönde karar verilerek başvurucuya tebliğ edilir.

Vatandaşlığa kabul başvurusunun olumsuz olması halinde, bu karara karşı 60 gün içerisinde idare mahkemelerinde dava açmak mümkündür.

Vatandaşlık başvurusunun reddi işlemi idari işlem olup, somut bilgi ve belgeye dayanmalıdır. Vatandaşlık başvurusunun reddinde idarenin takdir yetkisi mevcut olsa da bu takdir yetkisi hukuk kuralları dahilinde kullanılmalıdır. Örneğin; başvurucunun başvuru şartlarını karşılamadığı gerekçesiyle başvurusunun reddedilmesi, başvurucunun ikamet süresinin hatalı hesaplanması, vatandaşlığı kazanma şartlarını taşıyor olmasına rağmen gerekçesiz ve somut bilgi ve belge olmadan başvurunun reddedilmesi ya da ret gerekçesinin gerçeğe aykırı olması gibi durumlarda ret işlemi hukuka aykırı olacaktır. Bu gibi hallerde dava yoluyla, vatandaşlık başvurusunun reddi işlemine karşı iptal davası yoluna gidilmelidir.