Özel belgede sahtecilik suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Kamu Güvenine Karşı Suçlar” başlıklı 207. maddesinde düzenlenmiştir.

Özel belge; içeriği hukuka ve ahlaka aykırı olmayan, aynı zamanda resmi belge vasfını taşımayan belgelerdir. Örnek olarak:

• Dilekçeler,
• Sözleşmeler,
• Satış temsilcisinin düzenlediği kayıt formu,
• Müstahsil makbuzu,
• Ödeme belgesi ve fazla mesai belgesi,
• Banka dekontu,
• Fatura ve ödeme makbuzları,
• Özel hekimin düzenlediği rapor ve reçeteler,

vb evraklar, özel belge statüsünde kabul edilmiştir.

Özel belgede sahtecilik, ilgili madde hükmünde seçimlik hareketler olarak yer verilen:

• Bir özel belgenin sahte olarak düzenlenip kullanılması,
• Gerçek bir özel belgenin başkalarını aldatacak şekilde değiştirip kullanılması,
• Bir sahte özel belgenin bu özelliğinin bilinerek kullanılması,

fiillerinden birinin kasıtlı olarak gerçekleştirilmesi ile meydana gelen ve failinin herkes olabileceği bir suçtur.

Resmi belgede sahtecilik suçundan farklı olarak; özel belgede sahtecilik suçunun oluşması için, özel belgenin kullanılması zorunlu olup, somut bir zararın meydana gelmesi aranmamaktadır.

Özel belgede sahtecilik suçundan bahsedebilmek için, belgenin birtakım unsurları taşıması gerekir.

Suça konu belge;

• Yazılı olmalı,
• Hukuki değer taşıyan bir içeriğe sahip olmalı,
• Düzenleyeni bilinmelidir.

Aynı zamanda özel belgede sahtecilik suçunun meydana gelmesi için suça konu belgenin, zarar verme olasılığı ve aldatma yeteneğinin bulunması gerekmektedir.

Özel belgede sahtecilik suçunun nitelikli hali:

• Türk Ceza Kanunu’nun 211. Maddesine göre; “Bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın ispatı veya gerçek bir durumun belgelenmesi amacıyla belgede sahtecilik suçunun işlenmesi halinde verilecek ceza, yarısı oranında indirilir.” denilerek cezayı azaltan nitelikli hal düzenlenmiştir.

Kendisine rıza ile teslim olunan imzalı ve kısmen veya tamamen boş bir kağıdı, verilme nedeninden farklı bir şekilde dolduran kişi özel belgede sahtecilik suçunu değil, Türk Ceza Kanunu’nun 209. maddesinde düzenlenen “Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması” suçundan yargılanacaktır.

Söz konusu düzenleme ile korunan hukuki yarar kamu düzeni olduğundan, suçun mağduru konumunda her zaman toplum (devlet) bulunmaktadır. Suça konu fiil nedeniyle zarar gören kişiler de mevcutsa bunlar, suçtan zarar gören sıfatıyla yargılamaya dahil olabilecektir.

İçtima hükümleri:

• Türk Ceza Kanunu’nun 212. Maddesine göre; “Sahte resmi veya özel belgenin bir başka suçun işlenmesi sırasında kullanılması halinde, hem sahtecilik hem de ilgili suçtan dolayı ayrı ayrı cezaya hükmolunur.”

Özel belgede sahtecilik suçu bakımından uzlaştırma prosedürü uygulanmamaktadır. Söz konusu suç şikayete tabi olmamakla birlikte; 8 yıllık dava zamanaşımı süresi söz konusudur.

^{YARARLANILAN KAYNAKLAR}

Handan Yokuş Sevük: Özel Belgede Sahtecilik Suçu (TCK m. 207), Dicle Üniversitesi Dergisi, Yıl 2019, Cilt 24, Sayı 41

T. C. Yargıtay 15. Ceza Dairesi, E. 2018/5204, K. 2019/2741, T. 25.3.2019

T. C. Yargıtay 15. Ceza Dairesi, E. 2017/9074, K. 2019/1539, T. 28.2.2019

T. C. Yargıtay 15. Ceza Dairesi, E. 2014/18189, K. 2017/8449, T. 30.3.2017