Kişiler arasındaki soy bağının kurulma yollarından biri evlat edinmedir. Türk vatandaşı evlat edinilebileceği gibi yabancı uyruklu bir kişi de evlat edinilebilir. Örneğin, son yıllarda yabancı uyruklu kişiler ile evlenme neticesinde yabancı uyruklu eşin çocuğu da evlat edinilebilmektedir.

A. EVLAT EDİNMENİN GENEL ŞARTLARI

Yabancıların evlat edinilmesine geçmeden önce Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen evlat edinmenin genel şartlarına bakmak faydalı olacaktır. Küçüklerin evlat edinilmesinin şartları şunlardır;

• Küçüğün evlât edinen tarafından bir yıl süreyle bakılmış ve eğitilmiş olmalıdır.
• Evlât edinilenin, evlât edinenden en az onsekiz yaş küçük olması gereklidir.
• Küçük ayırt etme gücüne sahipse, rızası olmadıkça evlât edinilemez.
• Küçük vesayet altında ise, ayırt etme gücüne sahip olup olmadığına bakılmaksızın vesayet dairelerinin izni gereklidir.
• Küçüğün ana ve babasının rızası bulunmalıdır.
• Eşler, ancak birlikte evlat edinebilir ve eşlerin en az beş yıldan beri evli olmaları veya otuz yaşını doldurmuş bulunmaları gerekir. Eşlerden biri, en az iki yıldan beri evli olmaları veya kendisinin otuz yaşını doldurmuş bulunması koşuluyla diğerinin çocuğunu evlât edinebilir.
• Evlât edinmenin her hâlde küçüğün yararına bulunması ve evlât edinenin diğer çocuklarının yararlarının hakkaniyete aykırı bir biçimde zedelenmemesi de gerekir.

Sadece küçükler değil 18 yaşından büyük ergin kişilerin de evlat edinilmesi mümkündür. Evlat edinenin altsoyu varsa açık rızası ve evli ise eşinin rızası ile aşağıdaki hallerde ergin kişiler de evlat edinilebilir:

• Bedensel veya zihinsel engeli sebebiyle sürekli olarak yardıma muhtaç ve evlât edinen tarafından en az beş yıldan beri bakılıp gözetilme,
• Evlât edinen tarafından, küçükken en az beş yıl süreyle bakılıp gözetilmiş ve eğitilmiş olma,
• Diğer haklı sebepler mevcut ve evlât edinilen, en az beş yıldan beri evlât edinen ile aile hâlinde birlikte yaşamakta ise.

Ergin kişi evlat edinilecekse evlat edinilenin rızası olmalı ve evlât edinilenin, evlât edinenden en az onsekiz yaş küçük olması gereklidir.

B. YABANCILARIN EVLAT EDİNİLMESİNİN ŞARTLARI

Yabancıların evlat edinilmesi için de yukarıda sayılan şartların sağlanması gereklidir. Bunun yanında Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun m.18 gereğince evlat edinilecek kişinin hukuku da göz önünde bulundurulur. Buna göre;

• Evlât edinme ehliyeti ve şartları, taraflardan her birinin evlât edinme anındaki millî hukukuna tâbidir. Dolayısıyla evlat edinilecek kişinin kendi hukuk sistemine göre evlat edinilme şartlarını karşılamış olması gereklidir.
• Evlât edinmeye ve edinilmeye diğer eşin rızası konusunda eşlerin millî hukukları birlikte uygulanır.
• Evlât edinmenin hükümleri evlât edinenin millî hukukuna, eşlerin birlikte evlât edinmesi hâlinde ise evlenmenin genel hükümlerini düzenleyen hukuka tâbidir. Dolayısıyla yabancı birinin evlat edinilmesi halinde evlat edinme ilişkisi Medeni Kanun’a tabi olacaktır.

Tüm bu şartların sağlanması halinde evlat edinme davası açılarak evlatlık bağının kurulması talep edilir. Evlat edinme davasında mahkeme tarafların iddia ettikleri hususları bizzat kendisi TMK m. 316 kapsamında araştırır. Araştırmada özellikle evlât edinen ile edinilenin kişiliği ve sağlığı, karşılıklı ilişkileri, ekonomik durumları, evlât edinenin eğitme yeteneği, evlât edinmeye yönelten sebepler ve aile ilişkileri ile bakım ilişkilerindeki gelişmelerin açıklığa kavuşturulması gerekir.

Yabancıların evlat edinilmesi için açılacak davada yabancı hukukunda uygulanacak olması nedeniyle yabancı dil ve diğer ülkelerin hukukları hakkında bilgi sahibi olmak önem arz etmektedir.