492 sayılı Harçlar Kanunu m. 57 uyarınca tapu ve kadastro işlemlerinden 4 sayılı tarifede yazılı olan işlemler harca tabi kılınmıştır. Gayrimenkullerin satış, trampa gibi sebeplerle devri ve tescili halinde beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden nispi harç alınmaktadır.

Genel kural bu tür işlemlerden harç alınması olmakla birlikte bazı istisnalar öngörülmüştür. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun m.7/9 ve 775 sayılı Gecekondu Kanunu m. 33’te kentsel dönüşüm kapsamında yapılacak devirlerde tapu harcı ve diğer harç ve vergilerin alınmayacağı hükmü bulunmaktadır. Bu düzenlemelere rağmen süregelen alışkanlıklar nedeniyle bu hükümlerin yürürlüğe girmesinden sonra Tapu Müdürlüklerince harç tahsil edilmeye devam edilmiştir. Konuyla ilgili tebliğler ile bu uygulamaların ancak bir kısmı engellenebilmiştir. Dolayısıyla bu süreçte tapı harcı ödemiş vatandaşların ödemiş oldukları harcı iadesini talep etme hakları mevcuttur.

Kentsel dönüşüm kapsamında tapu harcı ödeyen müteahhitler ve taşınmaz sahipleri veya taşınmazı ilk defa devralanlar harç iadesi amacıyla başvuru yapabilirler ve dava açabilirler.

Tapu harcı ödememesi gerekirken tapu müdürlüğü tarafından harç talep edilmesi nedeniyle harç ödemek zorunda kalan vatandaşların muhakkak ödeme yaparken, tahsilin hukuka aykırı olduğu yönünde ihtirazi kayıt eklemesi gerekmektedir.

Ödenen harcın iadesi için ilk yol harcın tahsilinden itibaren 30 gün içinde dava açılarak harcın iadesinin talep edilmesidir.

Diğer bir yol ise, ödemenin yapılmasından itibaren 5 yıl içinde vergi dairesine düzeltme başvurusu yapılması ve sonrasında Gelir İdaresi Başkanlığı’na şikâyet yoluna gidilmesidir. Bu başvurulara rağmen iadenin yapılmaması halinde zımmi ret veya açık ret cevabından itibaren 30 gün içinde dava açılması gereklidir.