Davalar & Makaleler

MEMNU (YASAKLANMIŞ) HAKLARIN İADESİ

22 Ocak 2021

Kişilerin bir suç nedeniyle mahkûm edilmesi bazı haklardan da mahrum edilmesi sonucunu doğurabilmektedir. Memnu hakların varlığı halinde hükümlüler bu haklarını kullanamaz. Örneğin; memurluk, avukatlık, mali müşavirlik gibi belli suçlardan mahkûm edilmeme şartı aranan meslekleri yapamazlar.

Memnu hakların iadesi kurumu eski 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nda düzenlenmekteydi. Fakat benzer düzenlemelere yeni ceza hukuku sisteminde yer verilmemiştir. Zira 5237 sayılı TCK m. 53 hak yoksunluklarını öngörmesine rağmen, ömür boyu hak yoksunluğu öngörmemiş infazla birlikte bu yasakların da kendiliğinden kalkacağını kabul etmiştir. Fakat önceki TCK döneminden kalan diğer düzenlemeler ile yeni TCK arasında uyumsuzluk ortaya çıkmış ve 5352 sayılı Adli Sicil Kanununa 13/A maddesi eklenerek memnu hakların iadesi yeniden düzenlenmiştir.

Yeni düzenleme ile memnu hakların iadesi için üç şart öngörülmüştür:

  • Mahkûm olunan cezanın infaz edilmiş olup mahkûm olunan süre tamamlanmalıdır.
  • Cezanın infazının tamamlanmasının üzerinden 3 yıllık bir sürenin geçmelidir.
  • Cezanın infazından sonra geçen 3 yılda herhangi başka bir suç işlenmemesi, mahkûmun hayatını iyi halli olarak sürdürüyor olması gereklidir.

Bu şartların sağlanması halinde kararı veren mahkemeye ya da ikametin bulunduğu yerdeki aynı dereceli mahkemeye başvurularak memnu hakların iadesi istenebilir.

Memnu hakların iadesi ile birlikte kişinin mahkûmiyetine bağlı olarak uygulanan mahrumiyetlerine son verilir. Örneğin, kişiler memur olmak üzere başvurabilir, güvenlik görevlisi olabilir, milletvekili veya belediye başkanı olmak üzere gibi seçilme hakkını kullanabilir. Fakat bazı mesleklerde “meslek şeref ve haysiyetine uymayan” haller gerekçesiyle memnu hakların iadesine karar verilmiş olsa dahi mesleğe giriş engelinin devam ettiği kabul edilmektedir (Avukatlık Kanunu m.5/c; 3568 sayılı Kanun m. 4/d)

Devlet memuru olma bakımından ise, 657 sayılı Kanun’un m.48/A.5 hükmünde sayılan suçlar haricindeki suçlar bakımından memnu hakların iadesi halinde memur olma hakkı tekrar kazanılmaktadır. Fakat bu durumda dahi işin ve suçun niteliği gereğince güvenlik soruşturması sürecinde sorunlar yaşanabilmektedir. Dolayısıyla bu süreçte hukuki gerekçeleri doğru koyarak hareket etmek gerekir.

Bu sitede paylaşılan çalışmalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, Türkiye Barolar Birliği'nin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez.

Popüler

Öne Çıkan

Yeni

Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması Sürecinde Toplu Görüşmelere Kadar Yaşanan Yasal Prosedür
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Mayıs 2019
YLSY Öğrenim Programı Kapsamında Yurtdışında Lisansüstü Öğrenim Gören Öğrencilerin Karşılaştığı Hukuki Sorunlar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
03 Mayıs 2019
İş Makinelerinin Mülkiyetinin Tespiti ve Tescili
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Mayıs 2019
Doktorların Kamu Hastanelerinde ve/veya Özel Hastanelerde Çalışma Halleri
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
09 Mayıs 2019
Kamulaştırma Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
11 Mayıs 2019
Trafik Kazaları Sonrasında Karşılaşılan Hukuki Süreç ve Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Mayıs 2019
Aldatan Eşin Sevgilisinin, Aldatılan Eşe Manevi Tazminat Ödemesi Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Mayıs 2019
Karşılıksız Çek Şikayetinde Başvuru Hakkı ve Şirket Yetkilisinin Belirtilmesi
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Mayıs 2019
Konkordato Halinde İşçi Alacaklarının Durumu
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
21 Mayıs 2019
Konkordato Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
24 Mayıs 2019
Tahkim Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
26 Mayıs 2019
Kişiler Hukukuna İlişkin Davalar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
29 Mayıs 2019
Kredi Kullanımında Hayat Sigortasının Yapılması Durumu, Vefat Eden Kişinin Kredi Borcuna İlişkin Mirasçıların Karşılaştığı Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Haziran 2019
Lex Mercatoria And Arbitration
Av. Fatmira MULAJ
03 Haziran 2019
Maçlarda Görev Alan Polis Memurlarının Harcırah Alacağı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Haziran 2019
Medeni Hukukun Tanımı ve Kapsamı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
08 Haziran 2019
Milletlerarası Tahkimde Ayrılabilirlik İlkesi
Av. Fatmira MULAJ
11 Haziran 2019
Miras Hukukunda Ortaklığın Giderilmesi Davası (Paylaşma Davası)
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Haziran 2019
Miras Hukukuna İlişkin Dava ve Talepler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Haziran 2019
Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Davası
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Haziran 2019