Davalar & Makaleler

MİRASTA DENKLEŞTİRME DAVASI

16 Aralık 2020

A. Mirasta Denkleştirme

Miras bırakan tarafından, yasal mirasçılara yapılan sağlar arası karşılıksız kazandırmalar denkleştirmeye (iadeye) tabidir. Terekeye iadenin konusu; miras hakkına mahsuben alınmış örneğin miras bırakanın bağış yoluyla, malvarlığından ayırarak yasal mirasçılarına sağlığında verdiği mallardır.

İade yükümü yalnızca mirasçılar arasında mümkündür. Örneğin, murisin, mirasçı olmayan kişilere yaptığı karşılıksız kazandırmalar (bağışlar) iade davasına konu olmaz. Bunlar koşulları varsa, (saklı pay zedelenmişse) tenkis davasına konu olur.

Yasal mirasçıların, miras bırakandan miras paylarına mahsuben aldıkları sağlar arası karşılıksız kazandırmalar denkleştirmenin (iadenin) konusunu oluşturur. Ölüme bağlı tasarruflar (ölümden sonra sonuç doğuracak tasarruflar) denkleştirme konusu olamaz. Mirasta denkleştirmenin yasal koşulları açıkça yasada belirtilmiştir. Bu koşulların birlikte oluşması aranır. Bu koşulları ayrıntılı biçimde ifade etmek önemlidir. Kazandırma, denkleştirmeyi sağlamak amacıyla terekeye geri vermek yükümlülüğüne konu olmaktadır.

B. Mirasta Denkleştirmenin Koşulları

  • Kazandırma, yasal mirasçıya yapılmış olmalıdır.
  • Kimlerin yasal mirasçı olduğu yasada gösterilmiştir. Yasal düzenlemeye göre miras bırakanın yasal mirasçıları; kan hısımları, sağ kalan eş, evlatlık ve devlettir. Yasal mirasçı olmayan bir kimseye miras bırakanın sağlığında verdiği karşılıksız kazandırmalar denkleştirme davasına konu olmaz.

  • Kazandırma karşılıksız yapılmış olmalıdır.
  • Yasal mirasçıya sağlığında miras bırakan tarafından yapılmış kazandırmaların “karşılıksız” olması gerekir. Aksi durumda, yani kazandırmanın karşılık alınarak yapıldığının saptanmış olmasında iade (denkleştirme) hükmü söz konusu olmaz. Miras bırakanın malvarlığında oluşan eksilme kadar kendisine kazandırma yapılan mirasçının malvarlığında artış olmaktadır. Bir malvarlığı diğeri aleyhinde çoğalmış ise kazandırıcı muamele var demektir.

  • Kazandırma miras bırakanın sağlığında yapılmalıdır.
  • Yasal mirasçıya yapılan karşılıksız kazandırma miras bırakanın sağlığında yapılmış olmalıdır. Miras bırakanın yaptığı ölüme bağlı tasarruflar geri vermeye (denkleştirmeye) tabi değildir. Tasarrufla saklı paya saldırı olduğu takdirde, tenkise tabi olurlar.

  • Kazandırma yasal mirasçıya doğrudan miras bırakan tarafından yapılmış olmalıdır.
  • Örneğin, miras bırakanın karşılıksız kazandırdığı (bağış yaptığı) kişi, kazandırma konusu malı bir başkasına bağışlamış olabilir. Üçüncü kişinin hakimiyeti altındaki malın terekeye iade edilmesi şeklinde bu kişiye karşı dava açılamaz.

C. Yargıtay Kararı

“Dava, mirasta iade istemine ilişkindir. İadenin kastedilmediğinin kabulü için, belli bir şekilde beyana lüzum yoktur. Bu husus, her türlü delille kanıtlanabilir. Toplanan delillerde; dava konusu 1528, 1529, 1498 parsel sayılı taşınmazların 2.8.1976 tarihinde muris B.B. tarafından bedelsiz ve kayıtsız şartsız olarak davalı İbrahim’e hibe edildiği, dinlenen tanık ifadelerinden de bu durumun doğrulandığı, murisin terekeye iade kastının bulunmadığı anlaşılmaktadır. Murisin tahakkuk eden bu kastı karşısında, TMK 669.maddesi şartlarının oluşmadığı ve davanın reddi gerektiği düşünülmeden, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.” (YD. 2.HD. 21.02.2013 – 2285/4457)

*Erhan GÜNAY: Sulh Hukuk Mahkemesi Davaları, Soru ve Cevaplarla Miras El Kitabı, 2017; Mustafa DURAL/M. Turgutl ÖZ: Türk Özel Hukuku - Cilt IV – Miras Hukuku, 2015 isimli eserlerden de yararlanılmıştır.
Bu sitede paylaşılan çalışmalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, Türkiye Barolar Birliği'nin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez.

Popüler

Öne Çıkan

Yeni

Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması Sürecinde Toplu Görüşmelere Kadar Yaşanan Yasal Prosedür
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Mayıs 2019
YLSY Öğrenim Programı Kapsamında Yurtdışında Lisansüstü Öğrenim Gören Öğrencilerin Karşılaştığı Hukuki Sorunlar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
03 Mayıs 2019
İş Makinelerinin Mülkiyetinin Tespiti ve Tescili
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Mayıs 2019
Doktorların Kamu Hastanelerinde ve/veya Özel Hastanelerde Çalışma Halleri
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
09 Mayıs 2019
Kamulaştırma Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
11 Mayıs 2019
Trafik Kazaları Sonrasında Karşılaşılan Hukuki Süreç ve Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Mayıs 2019
Aldatan Eşin Sevgilisinin, Aldatılan Eşe Manevi Tazminat Ödemesi Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Mayıs 2019
Karşılıksız Çek Şikayetinde Başvuru Hakkı ve Şirket Yetkilisinin Belirtilmesi
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Mayıs 2019
Konkordato Halinde İşçi Alacaklarının Durumu
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
21 Mayıs 2019
Konkordato Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
24 Mayıs 2019
Tahkim Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
26 Mayıs 2019
Kişiler Hukukuna İlişkin Davalar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
29 Mayıs 2019
Kredi Kullanımında Hayat Sigortasının Yapılması Durumu, Vefat Eden Kişinin Kredi Borcuna İlişkin Mirasçıların Karşılaştığı Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Haziran 2019
Lex Mercatoria And Arbitration
Av. Fatmira MULAJ
03 Haziran 2019
Maçlarda Görev Alan Polis Memurlarının Harcırah Alacağı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Haziran 2019
Medeni Hukukun Tanımı ve Kapsamı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
08 Haziran 2019
Milletlerarası Tahkimde Ayrılabilirlik İlkesi
Av. Fatmira MULAJ
11 Haziran 2019
Miras Hukukunda Ortaklığın Giderilmesi Davası (Paylaşma Davası)
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Haziran 2019
Miras Hukukuna İlişkin Dava ve Talepler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Haziran 2019
Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Davası
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Haziran 2019