İmar kirliliğine sebep olma suçu Türk Ceza Kanunu’nun 184’üncü maddesinde düzenlenmiştir. Düzenlemeye göre ceza öngörülen fiiller şunlardır;

• Yapı ruhsatiyesi olmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapmak veya yaptırmak,
• Yapı ruhsatiyesi olmadan başlatılan inşaatlar dolayısıyla kurulan şantiyelere elektrik, su veya telefon bağlantısı yapılmasına müsaade etmek,
• Yapı kullanma izni alınmamış binalarda herhangi bir sınai faaliyetin icrasına müsaade etmek.

Suç niteliği taşıyan bu fiiller karşılığında öngörülen ceza bir yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.

İmar kanunu kapsamında yapılacak herhangi bir yapının yapılabilmesi için usulüne uygun olarak izin alınması gereklidir. Bu izne yapı ruhsatiyesi ya da kısaca ruhsat denmektedir. İzin olmadan yapılacak binalar TCK m.184 kapsamında suç oluşturacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken husus ise hüküm kapsamında cezalandırılan fiil yapı yapmak değil “bina” yapmaktır. Bina İmar Kanunu’nda “kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan, hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapı” olarak tanımlanmıştır. Üstü örtülü içine girip çeşitli faaliyetler yapılabilen betonarme veya ahşap kulübe, baraka, ev apartman gibi yapıların yapılması bu madde kapsamında cezalandırılmaktadır.

Düzenleme kapsamında yapı ruhsatiyesi olmayan yapının yapılması için kurulan şantiyeye elektrik, su veya telefon bağlantısına veya yapı kullanma izni (iskân) olmadan sınai faaliyetin icrasına müsaade eden yetkililer de cezalandırılmaktadır.

M. 184/4’e göre yapı ruhsatiyesi olmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapmak veya yaptırmak, yapı ruhsatiyesi olmadan başlatılan inşaatlar dolayısıyla kurulan şantiyelere elektrik, su veya telefon bağlantısı yapılmasına müsaade etmek suçu ancak belediye sınırları içinde veya özel imar rejimine tabi yerlerde uygulanmaktadır. Maddede öngörülen alanlar dışında söz konusu fiillerin işlenmesi halinde suç oluşmayacaktır.

M. 184/5’e göre ruhsatsız ya da ruhsata aykırı yapılan binanın ruhsata uygun hale getirilmesi halinde kamu davası açılmayacak ya da açılan dava düşecektir. Bu hükümle binanın hukuka uygun hale getirilmesi halinde ceza uygulanmayacağı öngörülmüştür.

Uygulamada belediye veya özel imar alanı dışındaki mücavir alanda bina yapılması, balkonun kapatılması veya taşınmaza yeni alan katmayan yağmur sularından korunmak amacıyla yapılan yapılar nedeniyle vatandaşlar hakkında ceza soruşturması yapılabilmekte ve ceza uygulanabilmektedir. Oysa Yargıtay kararlarına göre bu hususlarda imar kirliliğine sebep olma suçu oluşmamaktadır. Diğer yandan 2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanunla büyükşehir belediyesi sınırlarının ilin mülki sınırlarıyla aynı hale getirilmesiyle tüm il sınırları TCK m. 184 kapsamındadır.