Davalar & Makaleler

MOBBİNG (BEZDİRİ, PSİKOLOJİK TACİZ) NEDİR VE MOBBİNGE KARŞI BAŞVURULABİLECEK YOLLAR NELERDİR?

21 Ağustos 2020

Çalışanların iş hayatlarında maruz kaldıkları sistematik baskılar çalışma barışını ve çalışanların psikolojilerini olumsuz olarak etkilemektedir. Aynı zamanda bezdiri veya psikolojik taciz olarak da adlandırılan mobbing, “İş yerlerinde, okullarda vb. topluluklar içinde belirli bir kişiyi hedef alıp, çalışmalarını sistemli bir biçimde engelleyip huzursuz olmasına yol açarak yıldırma, dışlama, gözden düşürme” olarak tanımlanmaktadır.

  • Mobbingin varlığından bahsedebilmek için bu kapsamdaki eylemlerin sistematik bir nitelik taşıması gereklidir. Tek seferlik yaşanan olaylar mobbing niteliği taşımamaktadır. Ancak bu durumda hakaret, tehdit gibi çeşitli haksız fiiller ortaya çıkabilir. Bu eylemlerin süreklilik arz etmesi halinde mobbingin varlığından söz edilebilir.
  • Mobbing niteliği taşıyan eylemlerde kişiyi bezdirme kastı bulunmaktadır. Mobbing ile çalışanın psikolojik ve fiziksel problemler yaşaması ve hatta işini bırakması amaçlanmaktadır.
  • Mobbing kavramı iş ile alakalı olduğundan iş yeri olarak kabul edilen yerlerde gerçekleştirilmelidir.
  • Mobbing çalışanın üstleri tarafından gerçekleştirilebileceği gibi iş arkadaşları tarafından da gerçekleştirilebilir.
  • Mobbing niteliğindeki eylemler neticesinde mağdurun kişiliğinde, mesleki durumunda ya da sağlığında zarar oluşmalıdır.

Çalışanların kamu hukukuna bağlı olarak ya da özel hukuka bağlı olarak çalışmaları halinde mobbinge ilişkin düzenlemeler ve başvurulabilecek yollar farklılık arz etmektedir.

A) İşçiler Bakımından Mobbing

Hizmet sözleşmesine bağlı olarak çalışanların mobbinge maruz kalması halinde 4857 sayılı İş Kanunu, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu bakımından sorumluluk doğmaktadır.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunun 417’nci maddesine göre; “İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.”

İşveren kendisi mobbing uygulamamalı, çalışanlar arasında mobbingin yaşanmaması için gerekli önlemleri almalıdır. İşveren işçilerin mobbinge maruz kalmamaları ve şayet uğradılar ise, daha fazla zarar görmemeleri için gerekli tüm önlemleri almak zorundadır. Mobbingin varlığı Türk Borçlar Kanunu 435’inci maddesine göre haklı feshe gerekçe olacaktır.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 4’üncü maddesine göre “İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede, a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar.”

4857 sayılı İş Kanunu’nun 5’inci maddesine göre; “İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz.”

İş yerinde mobbingin varlığı halinde işçi çalışmaktan kaçınabilir, iş sözleşmesinin haklı sebeple feshedebilir ve zararın tazmini talep edilebilir.

B) Kamu Görevlileri Bakımından Mobbing

Mobbing kamu görevlileri arasında da yaşanabilir. Bu durumda kamu görevlileri kendi mevzuatlarına göre gerekli hukuki yollara başvurulabilecektir.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre mobbing niteliğindeki eylemler disiplin cezasına konu olabilir. Mobbing niteliği taşıyan fiillere ağırlığına göre kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması cezaları verilebilir.

Mobbing durumunda kamu görevlileri şikâyet haklarını kullanabilir. Türkiye İnsan Hakları Kurumu, Kamu Denetçiliği Kurumu ve Kamu Görevlileri Etik Kurulu’na başvuruda bulunulabilir. Mobbing nedeniyle uğranan zararın tazmini için idari yargıda tam yargı davası açılması da mümkündür.

Bu sitede paylaşılan çalışmalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, Türkiye Barolar Birliği'nin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez.

Popüler

Öne Çıkan

Yeni

Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması Sürecinde Toplu Görüşmelere Kadar Yaşanan Yasal Prosedür
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Mayıs 2019
YLSY Öğrenim Programı Kapsamında Yurtdışında Lisansüstü Öğrenim Gören Öğrencilerin Karşılaştığı Hukuki Sorunlar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
03 Mayıs 2019
İş Makinelerinin Mülkiyetinin Tespiti ve Tescili
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Mayıs 2019
Doktorların Kamu Hastanelerinde ve/veya Özel Hastanelerde Çalışma Halleri
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
09 Mayıs 2019
Kamulaştırma Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
11 Mayıs 2019
Trafik Kazaları Sonrasında Karşılaşılan Hukuki Süreç ve Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Mayıs 2019
Aldatan Eşin Sevgilisinin, Aldatılan Eşe Manevi Tazminat Ödemesi Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Mayıs 2019
Karşılıksız Çek Şikayetinde Başvuru Hakkı ve Şirket Yetkilisinin Belirtilmesi
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Mayıs 2019
Konkordato Halinde İşçi Alacaklarının Durumu
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
21 Mayıs 2019
Konkordato Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
24 Mayıs 2019
Tahkim Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
26 Mayıs 2019
Kişiler Hukukuna İlişkin Davalar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
29 Mayıs 2019
Kredi Kullanımında Hayat Sigortasının Yapılması Durumu, Vefat Eden Kişinin Kredi Borcuna İlişkin Mirasçıların Karşılaştığı Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Haziran 2019
Lex Mercatoria And Arbitration
Av. Fatmira MULAJ
03 Haziran 2019
Maçlarda Görev Alan Polis Memurlarının Harcırah Alacağı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Haziran 2019
Medeni Hukukun Tanımı ve Kapsamı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
08 Haziran 2019
Milletlerarası Tahkimde Ayrılabilirlik İlkesi
Av. Fatmira MULAJ
11 Haziran 2019
Miras Hukukunda Ortaklığın Giderilmesi Davası (Paylaşma Davası)
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Haziran 2019
Miras Hukukuna İlişkin Dava ve Talepler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Haziran 2019
Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Davası
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Haziran 2019