Davalar & Makaleler

ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİ DAVASI

24 Temmuz 2020

Genel tanımla, “ölüme bağlı tasarruf”, miras bırakanın(muris) ölümünden sonra yerine getirilmesini arzuladığı hususları içeren hukuki bir işlemdir. Örneğin; murisin vasiyetname düzenlemesi bu niteliktedir. Tek taraflı irade beyanıyla muris vasiyetname düzenlemektedir. Miras sözleşmesi de bir yanı muris olmak üzere kurulan iki yanlı bir ölüme bağlı tasarruftur.

Türk Medeni Kanunu m.505 uyarınca, miras bırakanın sağlığında malları üzerinde saklı payları zedelememek koşuluyla “tasarruf özgürlüğü” bulunmaktadır. Diyelim ki miras bırakanın mirasçıları arasında saklı pay sahibi kimse yoksa, malının tümü üzerinde, varsa saklı pay dışındaki kısım üzerinde tasarruf edebilir. Miras bırakan, bu tasarruf özgürlüğünün sınırları içerisinde malvarlığının tamamında veya bir kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir.

Söz konusu bu tasarruflardan olumsuz etkilenen mirasçıların çeşitli sebeplerle iptali konusunda dava açmalarında hukuksal yarar vardır. Dava açabilen mirasçının saklı pay sahibi mirasçı olması veya olmaması önemli değildir. Ölüme bağlı tasarruf, iradeyi fesada uğratan nedenin kanıtlanması halinde iptal olunur.

TMK m.557: “Aşağıdaki sebeplerle ölüme bağlı bir tasarrufun iptali için dava açılabilir.

  1. Tasarruf miras bırakanın tasarruf ehliyetinde bulunmadığı bir sırada yapılmışsa,
  2. Tasarruf yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa,
  3. Tasarrufun içeriği, bağlandığı koşullar veya yüklemeler hukuka veya ahlaka aykırı ise,
  4. Tasarruf kanunda öngörülen şekillere uyulmadan yapılmışsa.”

şeklinde belirtilen iptal sebeplerinden birinin veya birkaçının dayanak olarak iddiaya konu edilmesi mümkündür. Ancak dava dilekçesinde birden fazla sebebe dayanıldığı ileri sürülmüşse mahkemenin her bir sebebi araştırması gerekir. (2. H.D. 21.02.2013-23518/2842)

Anılan hükümde ölüme bağlı tasarrufun sebepleri sınırlı olarak sıralanmıştır. Bu yazılı sebepler dışında kalan bir nedenle ölüme bağlı tasarruf işlemi iptal edilemez. Örneğin vasiyetnamenin muvazaalı olduğundan söz ederek iptali istenemez. Çünkü kural olarak muvazaa, iki taraflı tasarruflarda söz konusu olup tek taraflı irade beyanı niteliğinde olan ölüme bağlı tasarruflarda (vasiyetnamelerde) söz edilemez. Bu nedenle muvazaa ileri sürülerek bir vasiyetnamenin iptali isteminin reddi gerekir. (3.H.D. 09.12.2013-15169/17434)

Keza saklı payın zedelendiği gerekçesiyle, ölüme bağlı tasarrufun iptali davası açıldığında davanın iptali değil, tenkis davası olarak incelenerek karara bağlanması gerektiği 3.H.D. 20.10.2011-7727/16009 s. kararında belirtilmiştir.

İptal kararı, ölüme bağlı tasarrufun tamamını ya da bir bölümünü ortadan kaldırmış olabilir. Örneğin; davacı vasiyetnamenin tamamının iptalini isteyebileceği gibi bir bölümünün de iptalini istemiş olabilir. Davacının tümü yerine sadece bir bölümüne yönelik iptal istemine yasal engel yoktur. Kimse kendi yararına bir hak talebinde bulunmaya zorlanamaz.

Bu sitede paylaşılan çalışmalar yalnızca bilgilendirme amaçlı olup, Türkiye Barolar Birliği'nin ilgili düzenlemeleri uyarınca reklam, teklif, hukuki öneri veya danışmanlık teşkil etmez.

Popüler

Öne Çıkan

Yeni

Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması Sürecinde Toplu Görüşmelere Kadar Yaşanan Yasal Prosedür
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Mayıs 2019
YLSY Öğrenim Programı Kapsamında Yurtdışında Lisansüstü Öğrenim Gören Öğrencilerin Karşılaştığı Hukuki Sorunlar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
03 Mayıs 2019
İş Makinelerinin Mülkiyetinin Tespiti ve Tescili
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Mayıs 2019
Doktorların Kamu Hastanelerinde ve/veya Özel Hastanelerde Çalışma Halleri
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
09 Mayıs 2019
Kamulaştırma Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
11 Mayıs 2019
Trafik Kazaları Sonrasında Karşılaşılan Hukuki Süreç ve Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Mayıs 2019
Aldatan Eşin Sevgilisinin, Aldatılan Eşe Manevi Tazminat Ödemesi Hakkında
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Mayıs 2019
Karşılıksız Çek Şikayetinde Başvuru Hakkı ve Şirket Yetkilisinin Belirtilmesi
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Mayıs 2019
Konkordato Halinde İşçi Alacaklarının Durumu
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
21 Mayıs 2019
Konkordato Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
24 Mayıs 2019
Tahkim Nedir?
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
26 Mayıs 2019
Kişiler Hukukuna İlişkin Davalar
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
29 Mayıs 2019
Kredi Kullanımında Hayat Sigortasının Yapılması Durumu, Vefat Eden Kişinin Kredi Borcuna İlişkin Mirasçıların Karşılaştığı Problemler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
01 Haziran 2019
Lex Mercatoria And Arbitration
Av. Fatmira MULAJ
03 Haziran 2019
Maçlarda Görev Alan Polis Memurlarının Harcırah Alacağı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
06 Haziran 2019
Medeni Hukukun Tanımı ve Kapsamı
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
08 Haziran 2019
Milletlerarası Tahkimde Ayrılabilirlik İlkesi
Av. Fatmira MULAJ
11 Haziran 2019
Miras Hukukunda Ortaklığın Giderilmesi Davası (Paylaşma Davası)
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
14 Haziran 2019
Miras Hukukuna İlişkin Dava ve Talepler
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
16 Haziran 2019
Mirastan Mal Kaçırma (Muris Muvazaası) Davası
Av. Dr. Aydın Ebrar GÜNAL
19 Haziran 2019