BELİRLİ MAL VASİYETİNİN YERİNE GETİRİLMESİ (İFASI)

16 Temmuz 2020
Miras bırakanın vasiyeti açıldığında belirli bir mal vasiyetinde bulunduğu görülürse, kendi yararına bu şekilde mal bırakılan kişinin (vasiyet alacaklısı) sadece terekeden bir alacak hakkı doğmuş olur. Bu hakkın konusu, vasiyet olunan malın mülkiyetinin kendisi üzerine devri istemidir.
Belirli mal vasiyetinin yerine getirilmesi, genelde vasiyet borçlularından istenir. Vasiyet borçluları ise mirasçılardır. Vasiyeti yerine getirme görevlisi varsa önce ondan; yoksa yasal veya atanmış mirasçılardan istenebilir. Mirası reddeden mirasçıdan vasiyetin yerine getirilmesi istenemez.
Vasiyetnamede vasiyet olunan malın (para, taşınır mal, taşınmaz mal) belirli olması gerekir. Aksi durumda infazda güçlük çekilir. Belirli bir mal bırakılmasından amaç, vasiyette malın cins ve niteliğinin somut olarak bildirilmiş olmasıdır. Örnek olarak (…) nolu parsel üzerinde bulunan evin vasiyet edilmesi gibi olmalıdır.
Vasiyetçi belirli mal vasiyetinden fiilen dönebilmektedir. Türk Medeni Kanunu’nda, “belirli mal bırakma vasiyeti de, vasiyetnamede aksi belirtilmedikçe, miras bırakanın sonradan o mal üzerinde bu vasiyetle bağdaşmayan başka bir tasarrufta bulunmasıyla ortadan kalkar.” denilmektedir. Örneğin, miras bırakan vasiyete konu ettiği taşınmazı satmışsa, vasiyetnamede aksi belirtilmemişse, artık yerine getirilecek belirli mal vasiyeti ortadan kalkmış sayılır ve vasiyet alacaklısına bir şey verilmez.
Miras bırakanın borçları öncelikle ödendikten sonra, terekede bir şey kalmadığını veya saklı paylarını karşılayacak kadar meblağ bulunmadığını mirasçılar, vasiyet alacaklısına karşı defi olarak ileri sürebilirler. Mirasçılar, vasiyet yükümlülüğünü yerine getirdikten sonra miras bırakanın daha önce bilmedikleri borçlarını öderlerse, vasiyet alacaklısından vasiyetin tenkisini isteyebilecekleri oranda verileni geri isteme hakkına sahiptirler.
Belirli malın mutlaka ölüme bağlı tasarrufta gösterilmesi zorunlu olduğu için ortada bir vasiyetnamenin bulunması gerekir. Keza mal vasiyetinden yararlanacak kişinin, vasiyetnamede belirtilmesi de şarttır. Bu hak başkasına, örneğin tenfiz memuruna bırakılamaz. Kural olarak vasiyette belirli malın terekede miras açıldığı zaman bulunması aranır. Vasiyet olunan mal, miras açıldığı zaman terekede çıkmazsa, aksi vasiyetnameden anlaşılmadıkça, mirasçıların “yerine getirme borcu” ortadan kalkar.